Đây là câu chuyện của một người phụ nữ tên Yang Xue đăng trên nền tảng Toutiao (Trung Quốc).

Tên tôi là Yang Xue, và tôi hiện đang là một bà mẹ toàn thời gian. Tôi có một cậu con trai 13 tuổi, Lin Yang, đang học năm thứ hai trung học. Gần đây, tôi thường nghe những người bạn xung quanh phàn nàn rằng con cái của họ đang học bậc trung học thường nổi loạn và cáu kỉnh, nhưng bây giờ tôi hình như không gặp phải vấn đề tương tự. Tất cả những điều này bắt nguồn từ một quyết định có thể coi là sáng suốt nhất mà tôi đã đưa ra 2 năm trước.

Nghỉ việc để dành toàn thời gian dạy con

Hồi đó, tôi là một người phụ nữ mạnh mẽ, một người phụ nữ của công việc. Con mới được một tháng tuổi, tôi nóng lòng quay lại thành phố làm việc, để con ở quê cho bố mẹ chồng chăm sóc.

Chớp mắt đã hơn 10 năm trôi qua, con trai tôi đã lên 11 tuổi, sự nghiệp của tôi cũng thăng tiến chóng mặt. Trong mắt người khác, mức lương hàng năm của tôi là 1 triệu nhân dân tệ (khoảng 3,3 tỷ đồng) và tôi là một người chiến thắng thực sự trong cuộc sống.

Cho đến khi một tin nhắn đánh thức tôi. Người anh họ của chồng tôi đã gửi một video trong nhóm gia đình: Trước quầy hoa quả, cậu con trai Lin Yang đỏ mặt cãi bà nội: “Sao người khác chơi được còn con thì không, con muốn mà!”. Vừa nói, cậu vừa liều lĩnh giật điện thoại của bà. Bà gần 70 tuổi lùi lại, lẩn trong đám đông. Nhưng con trai tôi hoàn toàn mất kiểm soát, khóc thét giữa đường.

Thấy vậy, tim tôi như thắt lại, vội vàng đặt vé về quê. Không ngờ hôm sau con trai tôi nhìn thấy tôi cứ như gặp người lạ, liếc nhìn tôi rồi đi đánh răng khiến tôi rất tức giận. Sau khi con đi học, mẹ chồng tôi nói với tôi rằng Lin Yang đã cãi nhau với họ không chỉ một hai lần trên đường phố.

Bây giờ, bất cứ khi nào có điều gì trái ngược với cậu, cậu bé la hét và mất bình tĩnh.

Nghe đến đây lòng tôi chùng xuống và tôi biết rất rõ: Một đứa trẻ không kiềm chế được cảm xúc của mình sẽ không có tương lai. Tôi không thể để con trai tiếp tục thế này, tôi muốn giúp con trai thay đổi.

Tuy nhiên, mọi thứ đã không diễn ra tốt đẹp. Tôi đưa con đến sống ở quận khác, và ngày hôm đó, Lin Yang đã cho tôi một cú sốc: Làm bài tập lúc nào cũng khó khăn như “đấu vật”, trong phòng ngủ thường xuyên có tiếng rơi đồ đạc.

Tôi mở cửa và hỏi chuyện gì đang xảy ra, con nói: “Con không làm được, có chuyện gì thế!”.

Lin Yang rất thích thú với trò chơi ghép hình mà tôi mang về từ Bắc Kinh. Nhưng sau khi đọc hướng dẫn được mười phút, chưa kịp hình dung ra thì đã ném đồ chơi, sốt ruột nói: Con không muốn chơi nữa, mẹ mua cái gì đây?

Tôi nói thêm vài câu, con ném vật đó mạnh hơn và mắng tôi: “Mẹ chỉ biết cho tiền, chưa từng quan tâm con, hiện tại muốn làm cũng đã muộn!”.

Nhìn Lin Yang bướng bỉnh trước mặt, trái tim tôi đau nhói. Thiên thần nhỏ ngoan ngoãn đó đã đi đâu? Tôi có thực sự sai khi bận rộn với sự nghiệp của mình trong nhiều năm như vậy không?

Chuyện đã đến nước này, tôi biết, nếu tôi không làm gì nữa, con trai tôi sẽ thực sự trở thành người vô dụng. Vì vậy, tôi đã đưa ra một quyết định khiến nhiều người bất ngờ: Từ chức và về nhà ở với con trai tôi.

Học quản lý cảm xúc của mình để điều chỉnh tâm lý của con

Đầu tiên, tôi cần tìm ra nguồn gốc của tính khí bạo lực của con trai tôi. Bởi tôi luôn tin rằng, người con trai ngoan ngoãn, lễ phép ngày xưa vẫn còn đó, chỉ là dòng thời gian đã khiến tôi và con phải xa nhau trong một thời gian ngắn.

Một sự cố vào cuối tuần đã xác nhận suy nghĩ của tôi: Tôi đưa con trai về nhà chồng ăn tối, Lin Yang nghĩ rằng mì quá mặn nên nó đã từ chối ăn ngay khi bát được dọn ra. Mẹ chồng tôi luôn chiều chuộng, bà sẽ lập tức chạy ra cửa hàng mua đồ ăn mới cho con. Còn bố chồng tôi không được liền quát: Thích ăn hay không thì cũng phải ăn. Lin Yang nghe vậy, tính tình cũng nổi lên: “Đúng đúng đúng, dù sao ông cũng không hiểu cháu làm cái gì!”.

Sau đó, con trai tôi đá mạnh vào chiếc ghế đẩu và quay trở lại phòng của mình để chơi game.

Tôi rất bất ngờ vì cách hành xử của con, lúc này tôi mới ngộ ra: Trong nhiều trường hợp, không phải trẻ mất bình tĩnh mà do không có ai xung quanh hướng dẫn trẻ cách thể hiện cảm xúc tiêu cực. Đằng sau sự tức giận và thịnh nộ, thực sự có sự bất lực và buồn bã sâu sắc trong trái tim của đứa trẻ.

Vì điều này, tôi càng củng cố tâm trí của mình, tôi muốn nhìn thấy những khó khăn trong lòng đứa trẻ và để cậu con trai đáng yêu đó quay trở lại với chúng tôi một lần nữa.

Sau đó, tôi bắt đầu kiểm soát cảm xúc của mình. Bằng cách này, khi Lin Yang mất kiểm soát, tôi có thể có đủ năng lượng và quyết tâm để kiểm soát con. Vào thời điểm đó, tôi đã đọc rất nhiều sách liên quan đến quản lý cảm xúc và làm theo một chút.

Lần đầu tiên tôi dán một bức tranh đánh thức cảm xúc lên bức tường phòng khách. Bằng cách này, khi cảm xúc mất kiểm soát, tôi có thể nhanh chóng huy động lý trí để nhận ra cảm xúc, từ đó khôi phục lại sự bình tĩnh.

Cũng từ đó tôi bắt đầu thử viết một cuốn nhật ký đầy cảm xúc. Một lần, tôi dùng điện thoại di động để giúp con trai tôi kiểm tra bài tập về nhà. Kết quả là điện thoại đột nhiên bị lỗi và không có phản hồi sau khi nhấn nút tắt nguồn trong gần 5 phút, rõ ràng là tôi đã hơi sốt ruột. Vì vậy, tôi lấy cuốn sổ tay của mình ra và bắt đầu viết.

Lúc này, con trai tôi đi tới và tò mò xem cuốn sổ của tôi. Mặc dù hơi xấu hổ nhưng tôi vẫn để con xem. Sau một thời gian, tôi hiển nhiên cảm thấy tâm lý tốt hơn rất nhiều, cho dù con trai ném đồ hay của tôi, tôi cũng sẽ không vì con mà khó chịu.

Lin Yang rõ ràng không quen với phản ứng của tôi. Mỗi khi Lin Yang bướng bỉnh, tôi đều kiếm chế, sau đó con trai tôi cũng im lặng. Nhưng tôi biết rằng đây mới chỉ là điểm khởi đầu để giúp trẻ quản lý cảm xúc của mình, tôi cũng cần dạy trẻ xử lý cảm xúc một cách chính xác và thực sự trở thành người làm chủ cảm xúc của mình.

Phương pháp điều chỉnh cảm xúc cho trẻ

Theo John Gottman, tác giả của Raising EQ Kids: Nếu muốn nuôi dạy những đứa trẻ có trí tuệ cảm xúc cao, cha mẹ phải làm tốt vai trò huấn luyện viên cảm xúc. Khi trẻ thể hiện những cảm xúc như tức giận, buồn bã hoặc sợ hãi, trẻ đang bộc lộ những gì mà trẻ cảm nhận. Người lớn nên coi sự tức giận, bướng bỉnh đó của con trẻ như một phần của cuộc sống và sử dụng những khoảnh khắc xúc động như cơ hội để dạy trẻ những bài học quan trọng trong cuộc sống và xây dựng mối quan hệ thân thiết hơn.

Quan điểm này làm mới nhận thức của tôi, và chẳng bao lâu, tôi bắt đầu thực hành nó theo phương pháp này.

1. Coi mọi vấn đề tình cảm là cơ hội để tăng cường mối quan hệ cha mẹ và con cái

Một buổi chiều thứ sáu, giáo viên chủ nhiệm gọi cho tôi và nói rằng Lin Yang cãi giáo viên âm nhạc ở trường. Lý do là khi cậu đang nói chuyện trong lớp, giáo viên đã yêu cầu cậu đứng dậy như một hình phạt. Không ngờ, cậu đột nhiên tức giận, đá văng chiếc ghế, miệng lẩm bẩm: Họ cũng nói, sao chỉ bảo mình đứng lên.

Nếu là trước đây, tôi sẽ hoảng hốt, nhưng hôm đó tôi rất bình tĩnh. Tôi không ngừng tự nhủ:

Vấn đề là món quà, và đó là một cơ hội để làm sâu sắc thêm mối liên hệ tình cảm của tôi với con trai mình.

Sau khi tâm lý thay đổi, tôi không những không còn cảm thấy cáu kỉnh mà thậm chí còn có chút phấn khích. Tưởng tượng nụ cười trên khuôn mặt của đứa trẻ sau khi vấn đề được giải quyết sẽ khiến tôi quyết tâm hơn để giúp đứa trẻ giải quyết vấn đề.

2. Giúp trẻ thể hiện cảm xúc

John Gottman từng nói: Ghi lại cảm xúc cũng chính là quá trình giúp bạn định nghĩa và chấp nhận cảm xúc.

Trẻ lại dễ bị mập mờ khi thể hiện cảm xúc nên lúc này chúng ta rất cần sự giúp đỡ của cha mẹ.

Sau đó, con trai tôi khóa mình trong phòng ngay khi tan học và không nói gì với tôi. Nửa giờ sau, tôi gõ cửa đi vào, nói với con bằng một giọng rất nhẹ nhàng: “Kể cho mẹ nghe chuyện gì đã xảy ra hôm nay. Con có cảm thấy rất tức giận khi giáo viên yêu cầu con đứng lên gọi tên không? Bởi vì con không phải là người duy nhất nói”.

Cậu con trai gật đầu rồi nói tiếp: “Một chút cũng không công bằng, các bạn khác cũng làm ồn cả buổi, thầy không cho các bạn đứng lên, nhưng lại bắt con đứng lên để làm gì?”. Nói xong lời này, cậu nhíu mày chậm rãi giãn ra, tựa hồ hít một hơi thật sâu, buông lỏng ra.

3. Thừa nhận cảm xúc của con bạn

Tôi lặng lẽ nhìn con trai trút bầu tâm sự, không chỉ trích cậu ấy làm sai, cũng không buộc tội cậu ấy nói lại thầy. Nhưng tôi nói với con trai: “Mẹ hiểu, khi mẹ còn nhỏ cũng gặp phải tình huống như vậy, lúc đó mẹ thấy cô đã sai lầm như vậy, đến khi tan học vẫn rất giận cô giáo”.

Tôi muốn con tôi hiểu rằng việc nó có bất kỳ cảm xúc nào đều là điều bình thường. Sau đó, tôi thấy mắt con trai tôi đỏ hoe với những giọt nước mắt lăn dài. Tôi bước đến bên, ôm cậu vào lòng và để cậu khóc. Trước đây, khi tôi nhìn thấy một đứa trẻ khóc, phản ứng đầu tiên của tôi phải là ngăn nó lại.Nhưng bây giờ, tôi hiểu rằng thể hiện cảm xúc là bước đầu tiên để quản lý chúng.

4. Đặt ranh giới và giải quyết vấn đề

Tôi nói tiếp khi đứa trẻ dần bình tĩnh lại, và giọng điệu của tôi vẫn nhẹ nhàng: “Mẹ hiểu sự tức giận và bất bình của con, nhưng mẹ muốn con biết rằng không có cảm xúc tốt hay xấu, nhưng có những cách tốt và xấu để thể hiện chúng. Lần sau bị oan ức, chúng ta đừng đá ghế được không? Nói lại với thầy trong lớp chẳng phải là cách hay hơn sao? Chúng ta có cách nào hay hơn không?”.

Tiếp theo, tôi chia sẻ với con ba vùng, khu vực thể hiện cảm xúc do John Gottman đề xuất:

Khu vực màu xanh lá cây: các hành vi được mong đợi và công nhận; Khu vực màu vàng: hành vi không được công nhận, nhưng trong trường hợp đặc biệt, người lớn có thể chọn hành vi khoan dung; Vùng màu đỏ: hành vi sẽ không được dung thứ trong bất kỳ trường hợp nào.

Sau đó, tôi nói với con trai tôi: “Mẹ muốn con chuyển đến khu vực màu xanh lá cây. Lần sau gặp phải chuyện như vậy, chúng ta có thể xử lý theo cách tốt hơn không?”.

Khi một đứa trẻ được chấp nhận hoàn toàn, trẻ sẽ biết rằng dù thế nào đi chăng nữa, nó vẫn an toàn và xứng đáng được chăm sóc yêu thương. Điều này sẽ kích thích nội tâm trẻ nhìn nhận bản thân, từ đó có dũng khí đối mặt với khó khăn.

Sau đó, giọng điệu của con trai dịu đi đáng kể. Con trai tôi thừa nhận rằng mình đã sai và thảo luận với tôi rất lâu rằng con sẽ làm gì nếu gặp phải tình huống này trong tương lai.

Sự thay đổi đáng kinh ngạc

Sáng hôm sau, Lin Yang đưa cho tôi một cuốn sổ. Trên tờ giấy, con trai tôi viết lại tình huống và phân tích tâm lý của thầy lúc đó, cuối cùng con viết: Thật tuyệt vời, tôi cảm thấy thật bình yên sau khi viết xong.

Tôi vô cùng ngạc nhiên trước sự trưởng thành của con trai mình, nhất là giây phút cuối cùng con ngẩng đầu lên mỉm cười với tôi, tôi cảm thấy tiền tài, danh vọng mà mình bỏ ra lúc ban đầu đều xứng đáng.

Một tháng sau, cô giáo gọi với giọng vui vẻ phấn khởi: “Mẹ của Lin Yang, con của bạn gần đây đã tiến bộ rất nhiều! Trước đây, Lin Yang cãi nhau với các bạn cùng lớp và mâu thuẫn với giáo viên. Bây giờ Lin Yang khiêm tốn và lịch sự hơn nhiều. Ngay cả bạn cùng bàn của cậu cũng nói rằng Lin Yang dường như biến thành một người khác bằng phép thuật, và gần đây Lin Yang bắt đầu hỏi tôi các bài toán”.

Sau khi cúp điện thoại một lúc lâu, tôi vẫn không thể bình tĩnh lại. Là một người mẹ đã cùng con vượt qua mọi gian nan thử thách, ngoài niềm vui khi nghe những lời ấy, tôi dường như cũng đã thấy hết những mệt mỏi, vất vả trong quá khứ.

Tuy nhiên, tôi vẫn biết ơn vì khoảng thời gian này. Tôi nhớ có một người mẹ, khi được hỏi tại sao lại trân trọng những khoảnh khắc buồn của con gái mình đến thế, đã nói: Tôi cần ở bên con và nói với con rằng mọi thứ sẽ ổn thôi, con có thể vượt qua vấn đề này và đạt được nhiều hơn nữa. Tôi cũng hy vọng rằng những bậc cha mẹ nào cũng như tôi, đã từng loay hoay, cảm thấy khó khăn bởi những cảm xúc không tốt của con mình, có thể ghi nhớ câu nói này trong lòng. Tất cả đều là một món quà và là kinh nghiệm quý giá.

Theo Toutiao