Viêm đường tiết niệu là bệnh thường gặp ở nữ giới, đặc biệt gặp nhiều hơn ở phụ nữ mang thai vào đầu tháng thứ tư của thai kỳ, có khoảng 8% phụ nữ mang thai bị viêm đường tiết niệu. Nếu không được điều trị, viêm đường tiết niệu có thể gây nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng cho phụ nữ mang thai và thai nhi đang phát triển.
1. Nguyên nhân viêm đường tiết niệu ở thai phụ
Vi khuẩn E.coli là một trong những nguyên nhân gây nên viêm đường tiết niệu.
Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến phụ nữ mang thai hay bị viêm đường tiết niệu hơn so với người bình thường:
Sức đề kháng của phụ nữ mang thai thường suy yếu hơn so với bình thường, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, vi sinh vật phát triển và gây ra bệnh.
Viêm đường tiết niệu là bệnh do vi khuẩn, điển hình là vi khuẩn E.coli gây nên. Ngoài ra, cấu tạo giải phẫu của hệ tiết niệu cũng như tính chất nghề nghiệp và lối sống cũng là nguyên nhân gây bệnh. Ở phụ nữ, niệu đạo ngắn nên âm đạo và hậu môn tương đối gần nhau và nằm trên cùng một bình diện. Chính vì thế dễ bị lây nhiễm bệnh lý từ bộ phận này qua bộ phận kia.
Khi mang thai, do thay đổi cấu trúc của xương chậu, phụ nữ mang thai cũng bị mất nhiều nước hơn bình thường, giảm số lần đi tiểu là một trong những nguyên nhân để các vi khuẩn gây nên tình trạng viêm nhiễm. Bàng quang của thai phụ khi bị thai nhi chèn ép, không kiểm soát được việc tiểu tiện dẫn đến ứ đọng nước tiểu, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập, sinh sôi và phát triển.
Nước tiểu cũng ít axit hơn và chứa nhiều protein, đường và hormone hơn trong thời kỳ mang thai. Sự kết hợp các yếu tố này làm tăng nguy cơ xảy ra viêm đường tiết niệu.
2. Triệu chứng viêm đường tiết niệu ở thai phụ
Triệu chứng không rõ ràng nên thường nhầm lẫn với những thay đổi của người mang thai thời kỳ đầu. Một số triệu chứng đó là:
- Đau buốt hoặc nóng rát khi đi tiểu;
- Đi tiểu nhiều lần trong ngày;
- Đau xương chậu, đau lưng và bụng;
- Buồn nôn, nôn, thường dễ nhầm với ốm nghén.
- Run người, ớn lạnh, nóng sốt đổ mồ hôi.
Viêm đường tiết niệu được chia thành 3 thể khác nhau tùy theo mức độ nặng nhẹ:
Thể nhiễm khuẩn: Vi khuẩn đã xâm nhập và phát triển ở niệu đạo và không có triệu chứng rõ ràng, khó phát hiện. Có thể gây viêm thận, bể thận nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.
Thể viêm bàng quang: Vi khuẩn lúc này đã bắt đầu phát triển rộng ra. Thai phụ sẽ có cảm giác đau buốt khi đi tiểu, bí tiểu hoặc tiểu nhiều, có khi tiểu ra máu,…
Viêm thận, bể thận cấp: Đây là thể nặng nhất của viêm đường tiết niệu. Cùng với các triệu chứng trên, người bệnh thường sốt cao, mệt mỏi… Cơ thể thai phụ lúc này bị suy nhược nhanh dẫn tới suy hô hấp, suy tuần hoàn gây suy thai và có thể dẫn đến sinh non.
Do đó, mẹ bầu khi có những triệu chứng này nên đi gặp bác sĩ ngay lập tức.
3. Chẩn đoán viêm đường tiết niệu ở thai phụ
Phụ nữ mang thai nên xét nghiệm nước tiểu để theo dõi phát hiện sớm viêm đường tiết niệu.
Khi nghi ngờ viêm đường tiết niệu khi mang thai, ngoài thăm khám, tìm hiểu các triệu chứng ban đầu, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu thực hiện một số phương pháp kiểm tra, trước khi đưa ra phác đồ điều trị:
Xét nghiệm nước tiểu để tìm ra vi khuẩn, các tế bào hồng cầu, bạch cầu. Phương pháp này thường được thực hiện khi thai phụ đang ở ba tháng đầu thai kỳ.
Nếu vi khuẩn được tìm thấy trong nước tiểu sẽ được mang đi nuôi cấy trong phòng thí nghiệm và thử độ nhạy cảm với kháng sinh để giúp xác định loại thuốc phù hợp.
4. Phòng ngừa viêm đường tiết niệu ở thai phụ
Phụ nữ khi mang thai cần kiểm tra nước tiểu định kỳ 3 tháng/lần để theo dõi, phát hiện sớm bệnh. Cần chú ý vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày, không nên cố nhịn tiểu khi muốn tiểu, nên đi tiểu ngay sau khi giao hợp, sau khi đi đại tiện.
Khi vệ sinh vùng âm hộ – hậu môn thì nên vệ sinh từ trước ra sau, không nên thụt rửa sâu vào âm đạo, tránh sử dụng bất kỳ loại xà phòng mạnh hoặc sữa tắm nào ở vùng sinh dục.
Chỉ nên mặc đồ lót bằng chất liệu vải cotton, không mặc quần quá bó sát, không ngâm bồn tắm quá lâu và thường xuyên…
Thai phụ nếu bị các bệnh viêm nhiễm âm đạo nên điều trị dứt điểm để tránh lây nhiễm sang các vùng khác. Cần khám ngay khi có dấu hiệu viêm tiết niệu như đái buốt, đái rắt, đái nhiều lần. Ngoài ra, nên uống đủ nước để giúp nước tiểu không cô đặc, phòng sỏi hệ tiết niệu.
Hầu hết các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu khi mang thai đều được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh an toàn cho mẹ bầu để tiêu diệt vi khuẩn gây viêm đường tiết niệu.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Chế độ dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai.
BS. Thu Phương
