Đằng sau mỗi đứa trẻ xuất sắc, có một gia đình xuất sắc. Giáo dục gia đình “cao cấp” nhất chính là dạy con 7 điều sau đây.

1. Dạy con về vai trò của việc học

Một nhà văn từng nói với con: “Mẹ yêu cầu con học tập chăm chỉ không phải chỉ mong muốn con sẽ thành công hơn những người khác, mà vì hy vọng con có nhiều lựa chọn hơn trong tương lai, tìm được công việc ý nghĩa, đúng với ước mơ mà không cần phải bắt buộc làm những việc nặng nhọc, nguy hiểm.

Nếu con giỏi thì con sẽ có nhiều cơ hội, nắm quyền quyết định điều con muốn. Ngược lại, con không đủ khả năng thì hãy chấp nhận cuộc đời mình bị người khác điều khiển số phận. Con muốn sở hữu thứ mà người khác không chạm tới, thì phải chấp nhận trả giá cho những nỗ lực mà người khác không thể, không có mục tiêu con sẽ không bao giờ có được hạnh phúc”.

Cha mẹ phải cho con cái biết, học và không học thực sự là hai mặt đối lập của cuộc sống. Dù nhiều người không học nhiều vẫn thành công, nhưng họ không chiếm đa số. Và nếu có cơ hội học tập, chỉ cần biết nắm bắt, cuộc sống của con có nhiều lựa chọn.

Cha mẹ cũng nên nói với con rằng, bất kỳ con đường nào dẫn đến thành tựu nhất định luôn đi kèm với những khúc quanh co và đầy gian nan. Muốn đạt thành tích học tập tốt thì phải chăm chỉ, đây là trách nhiệm học tập của mỗi đứa trẻ.

Ảnh minh họa.

2. Dạy con tự lập

Người ta nói con cái là món quà quý giá nhất mà thượng đế ban tặng cho cha mẹ. Vì quý nên cha mẹ càng thận trọng, cố gắng xây dựng cho con một tổ ấm vững chắc, không để thế giới phức tạp bên ngoài ảnh hưởng đến con.

Nhưng những bông hoa trong nhà kính dễ bị hư hại. Những đứa trẻ luôn được cha mẹ bảo vệ là đối tượng dễ bị đánh gục nhất. Sự bảo vệ quá mức của cha mẹ sẽ chỉ khiến trẻ trở nên phụ thuộc và thường khó trưởng thành.

Nhà tâm lý học người Anh, Sylvia cho biết: “Tình yêu thực sự của cha mẹ là để đứa trẻ tách khỏi cuộc sống của họ như một cá thể độc lập. Sự phân tách này diễn ra càng sớm thì bạn càng là cha mẹ thành công”.

Cha mẹ thường hay có xu hướng quyết định thay con cái. Tuy nhiên, bằng cách này, chúng ta có thể vô tình tước đi những kỹ năng tự đưa ra quyết định – điều quan trọng mà trẻ cần có khi trở thành người lớn.

Một số người liên tục gặp rắc rối và không có quy tắc khi lớn lên, chính là bởi vì họ có cha mẹ làm giúp mọi việc ổn thỏa từ khi còn nhỏ, còn bản thân họ không bao giờ nhận ra mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Cha mẹ có thể cùng con trưởng thành nhưng không thể cùng con đi suốt cuộc đời, hãy để con làm những gì có thể trong khả năng của mình. Khi có khả năng tự chịu trách nhiệm mà không cần sự giúp đỡ của cha mẹ, trẻ sẽ thực sự thoát ra khỏi cái kén của mình và trở thành những chú bướm xinh đẹp cứng cáp.

3. Dạy con biết quy tắc

Dạy con phép tắc là dạy con biết lẽ phải, để con biết điều gì nên làm, điều gì không nên làm, để con vững vàng bước đi và tiến xa trong tương lai.

Có câu: “Ba tuổi thấy nhỏ, bảy tuổi thấy già”, có nghĩa là nhìn một đứa trẻ từ nhỏ đã có thể thấy được tương lai của bé. Những năm đầu đời của mỗi đứa trẻ giống như một tờ giấy trắng, trước khi chúng hình thành một số thói quen xấu, việc đặt ra các quy tắc có thể giúp trẻ giữ được ranh giới của hành vi. Trong đó, 3 đến 6 tuổi là thời điểm tốt nhất để thiết lập các quy tắc.

Chính những quy tắc này đánh thức sự tự nhận thức bên trong của chúng ta, đồng hành và ảnh hưởng đến toàn bộ cuộc sống sau này. Vì vậy, mẹ hãy nhớ đặt ra quy tắc cho con trước khi con lên 6 tuổi, như: Quy tắc trên bàn ăn; Đúng giờ; Không gây ảnh hưởng đến người khác nơi công cộng; Quy tắc làm việc và nghỉ ngơi; Tự làm việc của riêng mình; Không lãng phí thức ăn; Học cách xin lỗi; Không lấy đồ của người khác, mượn phải biết trả về đúng vị trí…

4. Dạy con biết ơn

Biết ơn là một đức tính tốt, và dạy con biết ơn là một bài học quan trọng. Nên để đứa trẻ học cách trân trọng tất cả những điều tốt đẹp, chẳng hạn cha mẹ đã cho con cuộc sống, những người thầy đã truyền đạt kiến thức cho con và những người bạn đã giúp đỡ con. Những đứa trẻ biết ơn cũng sẵn sàng đối xử với người khác bằng tình yêu thương và giúp đỡ họ trong khả năng của chúng.

Muốn vậy, cha mẹ cần kiên nhẫn với con, hiểu con nhiều hơn, bớt trách móc hơn.

5. Dạy con cách vượt khó

Adversity Quotient (AQ) là khả năng phục hồi sau một trải nghiệm tiêu cực và biến nó thành một trải nghiệm học tập tích cực. Nói cách khác, đó là nghị lực, khả năng vượt qua những tình huống khó khăn và biến nghịch cảnh thành động lực để tiến lên. Một đứa trẻ được vun đắp chỉ số AQ từ nhỏ được dự đoán là có khả năng thành công cao hơn khi lớn lên so với trẻ không được rèn luyện.

Một trong những cách tốt nhất và đơn giản nhất để phát triển AQ là khuyến khích con chơi thể thao. Những hoạt động này mang tính cạnh tranh cao và thể thao có thể dạy cho con rất nhiều bài học cuộc sống.

Bố mẹ cần cho trẻ trải qua một số tình huống khó khăn. Ví dụ, con đã quên làm bài tập ở trường và ngày nộp bài đã hết. Nếu trẻ đủ lớn để tự mình trao đổi với thầy cô, trẻ nên trực tiếp nói lời xin lỗi với thầy cô. Khi trẻ gặp một tình huống bất như ý, thay vì tập trung vào điều mất mát, hãy khuyến khích con nhìn vào khía cạnh tươi sáng, những điều tốt đẹp đằng sau, những bài học thông qua thất bại.

6. Dạy trẻ giao tiếp tốt

Giao tiếp luôn là một phần quan trọng của cuộc sống, nhiều người hướng nội bỏ lỡ rất nhiều cơ hội và phải chịu nhiều thiệt thòi vì không giỏi giao tiếp với người khác. Vì vậy, nhiều bậc cha mẹ hiện nay, từ khi con còn nhỏ đã bắt đầu chú ý đến việc trau dồi khả năng ngôn ngữ của con mình.

Có hai khu vực trong não người, một khu vực chịu trách nhiệm tổ chức ngôn ngữ và giải thích nó cho người khác, khu vực kia chịu trách nhiệm hiểu ý nghĩa mà người khác muốn diễn đạt bằng ngôn ngữ. Những đứa trẻ giỏi giao tiếp với người khác thường có xu hướng phát triển hơn về hai lĩnh vực này so với những đứa trẻ bình thường. Chúng cũng thường có chỉ số IQ cao hơn nhiều.

Trong cuộc sống, những đứa trẻ giỏi giao tiếp với người khác có xu hướng kết bạn dễ dàng hơn những đứa trẻ sống nội tâm. Bởi vì chúng có thể khiến đối phương hiểu được suy nghĩ của mình thông qua cách diễn đạt, chúng cũng dễ dàng thấu hiểu suy nghĩ của người đối diện. Đây là hai điểm quan trọng nhất của tương tác xã hội.

Để nuôi dạy một đứa trẻ nói năng lưu loát, cha mẹ phải học cách lắng nghe trẻ, để trẻ mạnh dạn nói ra suy nghĩ của mình. Sau khi trẻ hoàn thành một việc, cha mẹ nên học cách khen ngợi trẻ, điều này có thể cải thiện sự nhiệt tình của trẻ, kích thích trẻ ham muốn thể hiện, giúp nâng cao khả năng giao tiếp.

7. Dạy trẻ chịu trách nhiệm

Chịu trách nhiệm có thể thúc đẩy sự phát triển cá nhân, thúc đẩy một người nhận ra tiềm năng đầy đủ của bản thân, vượt qua những khó khăn khác nhau và đạt được mục tiêu của chính mình.

Để dạy trẻ biết chịu trách nhiệm, cha mẹ nên làm gương để trẻ bắt chước khi mắc lỗi tương tự. Khi đã hình thành thói quen, trẻ sẽ hiểu rằng làm người cần có dũng khí dám chịu trách nhiệm, bởi làm như vậy trẻ sẽ nhận được sự tôn trọng và thấu hiểu của người khác, từ đó dũng cảm hơn trong việc bứt phá và hoàn thiện bản thân.