Showbiz Việt đang trở lại giai đoạn nở rộ hàng loạt cuộc thi tài năng trên truyền hình với những thương hiệu đình đám như The Face Vietnam, Rap Việt, The New Mentor… Cùng với việc được khán giả đón nhận nồng nhiệt vì yếu tố chuyên môn, các chương trình này cũng liên tục đem đến những màn drama không hồi kết giữa giám khảo, thí sinh và cả ban tổ chức chương trình.
Tiêu biểu nhất gần đây là những màn đối đáp cực căng hậu chung kết The Face Vietnam 2023, khi kết quả cuộc thi trở thành chủ đề gây tranh cãi trên mạng xã hội. Nhiều ý kiến nghi ngờ ban tổ chức đã dàn xếp Quán quân từ trước sau khi stylist Lê Minh Ngọc đăng chúc mừng HLV Anh Thư và học trò Tú Anh 45 phút trước khi chương trình công bố người thắng cuộc. Drama của The Face Vietnam 2023 sau đó tiếp tục kéo dài khi các huấn luyện viên liên tục đăng các bài viết từ ẩn ý, đến chỉ trích trực tiếp lẫn nhau trên mạng xã hội hay tại sự kiện.
“Gameshow mà không drama như món ăn thiếu gia vị”
Những câu nói tương tự như vậy từ lâu đã trở thành “định kiến” trong suy nghĩ của khán giả đam mê theo dõi các chương trình thực tế. Người ta đã dần quen với việc gameshow không thể thiếu những ồn ào bên lề đi kèm. Nó giống một thứ gia vị cho các món ăn thêm phần hấp dẫn. Việc các giám khảo, huấn luyện viên “cà khịa” nhau ngay trên sóng truyền hình để tạo dư luận, tăng độ bàn tán của cuộc thi xuất hiện nhan nhản. Mỗi lần các chương trình lên sóng, việc theo dõi và ủng hộ cho thí sinh xứng đáng thắng cuộc cũng chỉ là phụ, người ta lại chủ yếu chuẩn bị tâm thế hóng drama của những khách mời nổi tiếng, xem hôm nay ai đối đầu với ai, ai mang ai lên mặt báo.
Ngay trong trường hợp của The Face Vietnam 2023, drama đã trở thành thứ không thể thiếu ngay từ tập đầu tiên chứ không phải chờ đợi đến chung kết. Khi chương trình mới lên sóng, netizen đã lập tức bị cuốn vào vòng xoáy tranh cãi giữa 4 huấn luyện viên của chương trình liên quan đến việc ai được chọn đứng giữa khi quay hình hiệu.
Khúc mắc tưởng chừng nhỏ bé này trở thành cuộc cãi vã không kiêng nể giữa hai phe. Siêu mẫu Anh Thư thậm chí dằn mặt 2 đồng nghiệp ngay trên sóng truyền hình: “Điều cuối cùng, chị nhắn đến Kỳ Duyên – Minh Triệu rằng thế hệ của chị cho đến Vũ Thu Phương có tôn ti trật tự rõ ràng. Các em nên nhìn nhận lại. Nếu cứ như vậy, điều đó rất bất lợi cho thí sinh của hai em, nếu như vòng đó chị thắng”. Vũ Thu Phương thẳng thắn nói tình cảm với học trò cũ (Minh Triệu) và người em đồng hương (Kỳ Duyên) đã rạn nứt ngay sau buổi ghi hình. Đặc biệt, những màn la hét, mắng mỏ ồn ào của nữ HLV này được nhận xét là thiếu tự nhiên, gượng ép, khán giả theo dõi đa số thắc mắc: “Có cần phải như thế hay không?”.
Không riêng The Face Vietnam, nhiều chương trình gameshow trong nước cũng không nằm ngoài “cuộc đua drama” để thu hút người xem. Điển hình gần đây chương trình thực tế The Next Gentleman của Hương Giang và Dược Sĩ Tiến sản xuất, khán giả lần đầu được chứng kiến những màn đấu khẩu căng thẳng giữa 2 siêu mẫu cá tính Hà Anh – Xuân Lan. Đụng độ từ các buổi ghi hình cho tới họp báo, hay cả trên những bài phỏng vấn bên lề, không ai chịu nhường ai, và cũng chưa thấy 2 chân dài này có ý định làm hòa trong tương lai. Kết quả là chẳng ai nhớ đến chương trình làm những điều gì tốt đẹp, đóng góp những tài năng nào, để lại bài học ra sao, chỉ biết hình ảnh của 2 siêu mẫu nói riêng và nghề người mẫu nói chung bị ảnh hưởng không ít trong mắt khán giả.
Mới đây, ngay sau khi cuộc thi The New Mentor 2023 lên sóng, hàng loạt sự chú ý tiếp tục đổ dồn về những ồn ào bên lề của dàn huấn luyện viên (super mentor) gồm siêu mẫu Thanh Hằng, ca sĩ Hồ Ngọc Hà, Hoa hậu Hương Giang và siêu mẫu Lan Khuê. Các đoạn video hé lộ của ban tổ chức tập trung vào cảnh huấn luyện viên tranh giành thí sinh, “chặt chém” nhau ở hậu trường. Thậm chí, trên mạng xã hội còn xuất hiện tin mối quan hệ của Hồ Ngọc Hà và Hương Giang rạn nứt, thậm chí đến mức “cạch mặt” nhau khi chương trình còn chưa lên sóng. Nếu Hồ Ngọc Hà cho biết: “Phải như thế nào mới có tin đồn”, thì Hương Giang khẳng định: “Giang thì vẫn vậy, người khác có vẫn vậy nữa hay không thì Giang không biết!”.
Khi khán giả có quyền lên tiếng, quyết định số phận các gameshow
Các ồn ào bên lề có thể giúp gameshow truyền hình tăng thêm sức hút và lôi kéo khán giả, nhưng việc cố gắng tạo ra, hoặc đưa drama ra đời thực một cách thiếu kiểm soát càng khiến nhiều người xem thêm ngán ngẩm, từ đó quay lưng với chương trình cũng như các nghệ sĩ liên quan. Dẫu biết, các cuộc thi tài năng dẫn đến những kèn cựa, cạnh tranh là đương nhiên. Thế nhưng, với một chương trình truyền hình, việc ban tổ chức muốn cho khán giả xem gì là điều trong tầm tay. Và khán giả hoàn toàn có thể thay đổi những điều mà họ cảm thấy chưa hài lòng.
Nhìn sang quốc tế, nhiều chương trình truyền hình thực tế, gameshow từng bị chính quyền “tuýt còi” vì quá lố lăng, gây ảnh hưởng tiêu cực tới xã hội. Cuối năm 2021, Cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc từng thông báo siết chặt công tác quản lý các chương trình giải trí. Quốc gia này đã cấm sóng nhiều cuộc thi có tính chất tranh đua, dễ tạo drama và thay vào đó, khuyến khích các nhà đài tập trung vào những chương trình quảng bá mạnh mẽ văn hóa truyền thống.
Ở phương Tây, nhiều ý kiến chỉ trích các gameshow câu khách bằng cách hạ nhục, lăng mạ những người tham gia. Trang HuffPost của Mỹ viết: “Có một bộ phận các chương trình truyền hình thực tế có thể được mô tả là ‘truyền hình xấu hổ’ vì lợi dụng việc sỉ nhục người khác làm sức hấp dẫn cốt lõi”.
Có khó để kiểm soát cảm xúc và ứng xử văn minh?
Ngoài đời thực, chỉ cần phạm 1 lỗi sai, đôi khi nghệ sĩ đã có thể bị ném đá không hồi kết. Chỉ cần 1 phát ngôn không được lòng đám đông, có người đã phải đối mặt với số lượng antifan lên đến hàng trăm nghìn và vẫn tăng lên hàng ngày. Vì vậy, người nổi tiếng càng cần bình tĩnh trên sóng truyền hình, dù vô tình hay hữu ý tạo ra ồn ào đều cần sự tiết chế.
Bên cạnh đó, những người có tên tuổi trong nghề càng cần phải làm gương cho đàn em, cụ thể là các thí sinh trong cuộc thi. Quay lại với The Face Vietnam 2023, Vũ Thu Phương đang dần mất điểm trong mắt khán giả khi không chỉ la mắng Minh Triệu – Kỳ Duyên một cách vô cớ suốt cả mùa, mà còn đem sự khó chịu bực tức thường trực đó ra sân khấu trực tiếp.
Sau chung kết, siêu mẫu tiếp tục phản đối kết quả, ra về sớm không chụp hình cùng đồng nghiệp, tỏ ý nghi ngờ có sự không minh bạch khiến Anh Thư bức xúc, cảm thấy bị xúc phạm. Cô công khai chê thí sinh đội đối thủ trên sóng đêm Chung kết đến mức bị đánh giá là quá soi mói. Vũ Thu Phương đưa drama vượt ra ngoài khuôn khổ chương trình, khiến cho cái tên đáng ra được tỏa sáng hơn cả là học trò Xuân Hạnh nay cũng chìm trong biển lùm xùm bên lề của những người xung quanh.
Khán giả hẳn còn nhớ drama một thời ầm ĩ trong lịch sử gameshow giữa Minh Hằng và 2 đàn chị đình đám. Nếu năm đó, Minh Hằng nhấc điện thoại gọi cho Hồ Ngọc Hà để làm rõ tin đồn chèn ép thì đến nay mối quan hệ cả 2 chắc đã khác. Chính “nữ hoàng giải trí” gần đây mới lên tiếng khẳng định cô không hề có hành động tương tự với bất kỳ ai. Và giả sử trong câu chuyện vào năm 2018, Minh Hằng gặp mặt bày tỏ nỗi lòng với Thanh Hằng, không thể hiện sự nghi ngờ đàn chị gian lận thì giờ có lẽ cả 2 vẫn còn thắm thiết trên mọi mặt trận.
Nhìn lại các chương trình, giám khảo và thí sinh đều không được lợi lộc gì từ những drama ồn ào này. Một số khán giả còn cho rằng hành động, ứng xử của các huấn luyện viên thiếu chuyên nghiệp, làm xấu đi hình ảnh nghề nghiệp trong mắt công chúng.
Drama chỉ nên là gia vị, đừng bao giờ là món chính của những gameshow. Chiêu trò luôn là một con dao 2 lưỡi, nếu vừa đủ thì sẽ thu hút khán giả nhưng ngược lại dễ gây phản cảm và cần bị lên án. Các gameshow truyền hình về bản chất vẫn là những chương trình văn hóa giải trí và cần có sự văn minh trong đó.
