Nhân danh nữ quyền để phản đối Lisa: Đừng tự cho mình quyền quyết định cuộc đời idol!

Làm thần tượng của fan châu Á vốn là một áp lực, bởi những định chuẩn văn hoá – xã hội từ người hâm mộ. Người hâm mộ mong thần tượng của mình nổi tiếng vượt ra ngoài thế giới, tự hào khoe các thành tích top đầu bảng xếp hạng nhưng vẫn muốn thần tượng mình “đóng khung” trong một chuẩn mực châu Á. Chính vì điều đó, các thần tượng Kpop thường bị chỉ trích vì lối sống, vốn là điều bình thường trong nhãn quan phương Tây.

Một nam thần tượng 30 tuổi hút thuốc, không trước mắt trẻ con hay phụ nữ, liệu có phải điều gì quá to tát?

Và liệu một người phụ nữ 26 tuổi, hoàn toàn làm chủ bản thân, có thể biểu diễn tại một hộp đêm tại Paris?

Tôi thì tin rằng Lisa (BLACKPINK) có quyền làm điều mình muốn.

Chắc hẳn rất nhiều người sẽ nhíu mày khi nghe đến việc biểu diễn thoát y tại một hộp đêm ở Paris. Crazy Horse là một hộp đêm với các phần biểu diễn theo phong cách “Dita Von Teese” cùng phong cách nhảy Burlesque. Dita Von Teese đặc trưng bởi những màn trình diễn quyến rũ, ngọt ngào, đầy tính nghệ thuật chứ không đơn thuần chỉ chú trọng vào việc phô bày da thịt lộ liễu, nơi vẻ đẹp hình thể được tôn vinh cùng những sân khấu ấn tượng, chỉn chu từ concept cho đến trang phục biểu diễn.

Dita Von Teese vốn không lạ lẫm với giới nghệ sĩ Âu – Mỹ khi nhiều người đưa Dita Von Teese vào các sản phẩm nghệ thuật của mình. Tôi là người hâm mộ Taylor Swift và khi cô đưa phần trình diễn Dita Von Teese vào trong MV Bejeweled gần đây, đa phần người hâm mộ đều phản ứng tích cực, kể cả người hâm mộ châu Á. Nữ ca sĩ Beyoncé cũng từng quay MV Partition tại Crazy Horse de Paris và MV của cô nhận được nhiều sự tán dương từ giới phê bình nghệ thuật. Beyoncé cũng chia sẻ rằng việc cảm thấy tự ti về cơ thể sau khi sinh là động lực để cô thực hiện MV và Partition là lời khích lệ cho phụ nữ hãy luôn tự tin vì cơ thể của bản thân. “Bạn có thể có con nhưng vẫn gợi cảm, vẫn sống cho chính mình,” nữ ca sĩ chia sẻ.

Với những người phản đối Lisa biểu diễn tại Crazy Horse, họ có thể coi phần trình diễn của các nghệ sĩ Âu-Mỹ là nghệ thuật còn phần biểu diễn của Lisa là dung tục, phản cảm.

Những câu hỏi được đặt ra dồn dập trên mạng xã hội cho Lisa. Những người phản đối cho rằng những nơi như vậy chỉ “trá hình” nghệ thuật, đằng sau vẫn là một thế giới phức tạp khét tiếng của những hộp đêm hay câu lạc bộ thoát y. Chúng ta không thể dựa vào những thứ bản thân không thấy để phỏng đoán những điều tiêu cực đằng sau. Nếu một nghệ sĩ muốn “bán thân” – theo như ngôn từ miệt thì của người phản đối, họ không cần chờ đến hộp đêm để làm điều đó. Nếu có những thứ phản cảm, dung tục xảy ra, nó có thể ở bất cứ đâu: Sau cánh gà, sau một hợp đồng diễn xuất, đằng sau căn phòng của các đạo diễn, sau một cuộc thi Hoa hậu…. chứ không nhất thiết phải ở một hộp đêm. Tôi tin rằng đa phần những người phản đối Lisa còn chưa bước chân vào Crazy Horse để biết liệu đó là một không gian nghệ thuật hay một thế giới nhơ nhuốc như người ta vẫn nghĩ về hộp đêm.

Người phản đối Lisa cũng không thể đưa ra lý do nữ thần tượng 26 tuổi có nhiều người hâm mộ trẻ em để giới hạn điều Lisa có thể làm. Rất nhiều ca sĩ có fan hâm mộ trẻ em (Taylor Swift là một ví dụ) và nếu theo tiêu chuẩn về dung tục, có lẽ những MV như Bejeweled với một phân cảnh Dita Von Teese sẽ bị người hâm mộ dán nhãn R cho trẻ em. Lisa không biểu diễn nhảy thoát y tại nơi công cộng, cô không có trách nhiệm với những fan hâm mộ nhí nếu bố mẹ chúng dẫn tới Crazy Horse (và điều này là không thể). Kỳ vọng của xã hội khác với trách nhiệm của một nghệ sĩ – một nghệ sĩ có thể (hoặc không thể) đáp ứng kỳ vọng của người hâm mộ liên quan tới trẻ em, nhưng nó không nằm trong hợp đồng hay trách nhiệm của họ. Chừng nào Lisa không khuyến cáo trẻ con, không biểu diễn nhảy thoát y công khai, không có những nội dung dung tục liên quan đến trẻ con, chừng đó bạn khó có thể vin vào hành động của một cô gái 26 tuổi để đánh giá trách nhiệm của một nghệ sĩ.

Khán giả luôn muốn idol mãi đóng khung trong một hình tượng quen thuộc như hồi mới debut hoặc ở trên đỉnh cao của sự nghiệp. Dường như họ quên mất rằng, idol cũng trưởng thành và lớn lên, chứ không chỉ là một người biểu diễn mà điều duy nhất họ làm trong cuộc đời là cười nói hát và làm vui lòng khán giả. Idol không phải những con búp bê, bao năm vẫn cứ mãi giữ nguyên một hình ảnh. Sự trưởng thành của họ đi cùng với những thay đổi trong tính cách, hành vi, suy nghĩ và lối sống. Bất cứ ca sĩ nào, đặc biệt là ca sĩ nữ, khi rũ bỏ hình tượng trong sáng thơ ngây để chuyển sang vẻ đẹp sexy, nóng bỏng hơn đều vấp phải nhiều chỉ trích từ người hâm mộ. Điều này phổ biến hơn trong bối cảnh giới nghệ thuật châu Á. Liệu chúng ta có công bằng với các nghệ sĩ không khi muốn họ mãi “mắc kẹt” trong một thế giới tưởng tượng của người hâm mộ? Không ít nghệ sĩ dù đã debut 10-15 năm, khán giả vẫn ngạc nhiên khi họ thay đổi.

Người hâm mộ phải chấp nhận Lisa sẽ thay đổi trong tương lai, như rất nhiều nghệ sĩ khác. Trong thế giới Kpop, hình ảnh là một “persona” của nghệ sĩ, không nhất thiết phải là một phần tính cách. Công ty lăng-xê hình ảnh của một nghệ sĩ như một “sản phẩm” trong hợp đồng và khi hợp đồng hết hạn, một nghệ sĩ hoàn toàn có thể giũ bỏ hình ảnh, vốn là một món hàng thương mại được “bán” cho người hâm mộ. Những thứ như “hình ảnh sang chảnh” hay “hình ảnh nữ quyền” Lisa và BLACKPINK trình diện trên sân khấu có thể không phải một phần danh tính của họ.

Việc Lisa biểu diễn thoát y không đồng nghĩa với việc cô không tôn trọng phụ nữ. Trái lại, tại nhiều buổi biểu diễn Burlesque tại Paris, có rất đông phụ nữ ở dưới khán giả với mong muốn tận hưởng nghệ thuật một cách thuần tuý. Đôi khi sẽ cần thời gian để mọi người hiểu ranh giới giữa nghệ thuật và sự dung tục. Sự phát triển của văn hoá đại chúng là minh chứng rõ ràng cho điều này. Múa cột từng được coi là một loại hình biểu diễn phản cảm, gợi dục nhưng đến bây giờ, nó đã trở nên phổ biến rộng rãi hơn và được nhiều người trẻ, đặc biệt là nữ giới, tập luyện như một môn nghệ thuật kết hợp vận động nhằm tôn vinh vẻ đẹp cơ thể. Tôi tin rằng, sẽ có lúc khán giả nhìn nhận Burlesque nói riêng và những điều Lisa làm một cách công tâm hơn.

Là một nghệ sĩ nữ, đặc biệt nghệ sĩ nữ trong văn hoá Á Đông, bạn dễ trở thành tâm điểm cho sự săm soi của công chúng. Người hâm mộ đem nữ thần tượng lên đấu tố nhiều hơn là nam thần tượng, nhất là những vấn đề về ngoại hình và định nghĩa phẩm giá.

“Her body, her choice” – có lẽ đây là điều quan trọng nhiều người quên mất khi slutshaming Lisa vì quyết định diễn ở Crazy Horse của cô. Nữ quyền không phải một khái niệm đao to búa lớn khi nhìn một cách cơ bản đó là việc trao quyền cho phụ nữ, trong đó có quyền tự quyết, quyền làm chủ cơ thể. Nhìn vào lịch sử văn hoá thế giới, cơ thể của phụ nữ từng được tôn vinh trong rất nhiều loại hình nghệ thuật phương Tây, lấp lánh những vẻ đẹp tự nhiên. Vẻ đẹp hình thể của phụ nữ dần bị coi như thứ dung tục, cần được che đậy trong văn hoá đại chúng khi nhiều người cho rằng, cơ thể phụ nữ là khởi nguồn cho những ham muốn của nam giới. Chúng ta sống trong một thế giới mà người ta không đánh giá những người đàn ông với tư tưởng tình dục hoá phụ nữ nhưng lại đánh giá phụ nữ yêu chuộng vẻ đẹp của cơ thể. Người hâm mộ nhớ tới Lisa như một thần tượng, một thành viên BLACKPINK nhưng quên mất việc Lisa cũng là một con người, với quyền tự chủ về cơ thể và làm những điều mình muốn. Thế kỷ 21 đã thay đổi rất nhiều – chúng ta đang sống trong một thế giới với tinh thần cổ vũ sự chủ động, tự do của nữ giới và Lisa cũng không ngoại lệ. Thứ cần che đậy không phải cơ thể phụ nữ mà là cái nhìn hau háu của nam giới khi đứng trước vẻ đẹp của phụ nữ.

Phải chấp nhận rằng không thể chiều lòng người hâm mộ một cách hoàn toàn. Trong thời đại ngày nay, người hâm mộ và thần tượng cùng phải song hành với nhau trong việc mở rộng thế giới quan và đón nhận những tư tưởng mới. “Mới” không có nghĩa là những điều đi ngược lại với đạo đức. Tôi sẽ phản đối nếu Lisa biểu diễn thoát y trong một khán phòng với trẻ em hay trên sân khấu concert có nhiều đối tượng tuổi tác khác nhau nhưng trong một không gian riêng tư như Crazy Horse, chúng ta không có quyền phán xét hành động của Lisa.

Với tôi, lời hồi đáp của Lisa là một sự phản kháng mạnh mẽ với antifan và những người phản đối. “You are not invited”. Nếu không muốn, bạn có thể bước ra khỏi cuộc đời của nghệ sĩ chứ đừng tự cho mình quyền quyết định cuộc đời họ.