Danh sách những lo lắng của cha mẹ về con cái dường như không có điểm dừng. Họ thường băn khoăn liệu con mình có theo kịp chương trình học hay không, có nhiều bạn bè để chơi không, có học được những kỹ năng cần thiết để tương lai xán lạn không.Tuy nhiên, có một phẩm chất mà cha mẹ có thể nuôi dưỡng để giúp trẻ vượt qua mọi thách thức trong xã hội, cả về cảm xúc hay tinh thần, đó chính là khả năng phục hồi.
Những đứa trẻ có khả năng phục hồi thường có khả năng điều chỉnh cảm xúc tốt hơn, nhanh chóng vượt qua thất bại và biết tha thứ cho bản thân khi mắc lỗi. Các bậc cha mẹ nuôi dưỡng những đứa trẻ này không tìm cách loại bỏ các yếu tố gây căng thẳng trong cuộc sống. Thay vào đó, họ tập trung vào việc dạy con cách đối phó hiệu quả với những tình huống khó khăn.
Dưới đây là 5 điều mà cha mẹ giúp con mình có khả năng phục hồi:
1. Trải nghiệm thất bại để phát triển
Theo tiến sĩ Ken Ginsburg, giáo sư khoa nhi tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, Mỹ, một số cha mẹ thường hạn chế những trải nghiệm mà họ cho là không thoải mái cho con cái. Tuy nhiên, điều này có thể cản trở sự phát triển của trẻ.
Ông nhấn mạnh: “Nhiệm vụ của cha mẹ là bảo vệ con mình nhưng cũng cần để trẻ học hỏi từ thất bại“. Ông cho rằng, một trong những cách hiệu quả để chuẩn bị cho trẻ đối mặt với khó khăn là cho phép chúng thỉnh thoảng ngã xuống và tự đứng dậy.
2. Cho phép con thể hiện lo lắng
Khi con bạn đến và chia sẻ một vấn đề, có thể bạn sẽ cảm thấy muốn an ủi chúng bằng cách nói: “Đừng lo lắng về điều đó”. Tuy nhiên, theo Taryn Marie Stejskal, người sáng lập Viện Lãnh đạo Khả năng phục hồi ở Mỹ, việc học cách đối phó với lo lắng là một phần quan trọng trong quá trình phát triển khả năng phục hồi của trẻ.
Việc cho phép trẻ em thể hiện và xử lý cảm xúc lo lắng sẽ giúp chúng trở nên mạnh mẽ hơn trong tương lai.
Tiến sĩ Ken Ginsburg, giáo sư khoa nhi tại Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia, khuyên cha mẹ nên dành thời gian cho “các buổi lo lắng” với con cái. Ông đề xuất rằng, cha mẹ nên đặt hẹn giờ trong 5 phút để trẻ có thể thoải mái lo lắng về mọi khía cạnh của những mối quan tâm của mình.
Trẻ có thể viết ra tất cả những lo lắng đó. Sau khi thời gian kết thúc, cha mẹ nên khuyến khích trẻ thả lỏng và không nghĩ về những lo lắng này nữa. Theo tiến sĩ Ginsburg, nhiệm vụ của cha mẹ không chỉ là bảo vệ con cái mà còn giúp chúng học hỏi từ những thất bại trong cuộc sống.
3. Suy nghĩ về trường hợp xấu nhất và tốt nhất
Để giúp trẻ em đối phó với lo lắng, một phương pháp hiệu quả là khuyến khích chúng suy nghĩ về cả trường hợp xấu nhất và tốt nhất có thể xảy ra.
Theo chuyên gia Stejskal, việc này giúp trẻ cảm thấy an toàn hơn khi nhận ra rằng những kết quả tiêu cực mà chúng tưởng tượng không tồi tệ như chúng nghĩ. Bà nhấn mạnh: “Nhắc nhở trẻ rằng, chúng có khả năng xử lý ngay cả những tình huống khó khăn nhất sẽ giúp bản thân nhận ra rằng hầu hết các vấn đề đều có thể được quản lý”.
Đồng thời, việc yêu cầu trẻ tưởng tượng về những kết quả tích cực cũng giúp chúng thấy rằng, thành công là hoàn toàn khả thi.
4. Đánh giá cao sự phát triển cá nhân
Để giúp trẻ phát triển sức mạnh tinh thần và khả năng phục hồi, việc giảm thiểu sự phụ thuộc vào sự công nhận từ bên ngoài là rất quan trọng.
Scott Mautz, cựu giám đốc điều hành cấp cao của Procter & Gamble và tác giả cuốn sách “Nhà lãnh đạo mạnh mẽ về mặt tinh thần”, đã chia sẻ quan điểm này trong bài viết cho CNBC Make It.
Ông nhấn mạnh rằng, cha mẹ nên khuyến khích con cái đánh giá thành tích của mình dựa trên kỳ vọng cá nhân, thay vì tìm kiếm sự chấp thuận từ người khác. Ông gợi ý rằng, thay vì so sánh với tiêu chuẩn của người khác, trẻ nên tự hỏi: “Mình có hoàn thành những gì đã đặt ra không?” và “Mình có đang trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình không?“.
5. Tập trung vào quá trình, không phải kết quả
Trẻ em không thể tránh khỏi những thất bại trong quá trình theo đuổi mục tiêu của mình. Việc quá chú trọng vào kết quả có thể khiến chúng mất tinh thần, từ đó ngăn cản khả năng chấp nhận rủi ro và phát triển bản thân.
Chuyên gia Mautz nhấn mạnh: “Sự quá nhiệt tình về kết quả có thể làm suy yếu sức mạnh tinh thần của trẻ, bởi vì có nhiều yếu tố bên ngoài nỗ lực cá nhân có thể ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng“.
Thay vì chỉ tập trung vào kết quả, hãy đặt câu hỏi cho trẻ về những gì chúng đã học được trong quá trình trải nghiệm hoặc liệu chúng có cảm thấy vui vẻ không. Cách tiếp cận này có thể giúp trẻ nhận ra giá trị của việc thử nghiệm những điều mới, ngay cả khi mọi thứ không diễn ra như mong đợi.