Chị Nguyễn Thị Hồng Liên đang công tác trong lĩnh vực giáo dục, đồng thời là mẹ của hai cậu con trai. Với kinh nghiệm nhiều năm đồng hành cùng việc học của hai con, chị Liên cho rằng giai đoạn vào lớp 1 vô cùng quan trọng. Nếu rèn cho con nhiều ở giai đoạn này, con đi đâu cũng hòa nhập được.
“Đến hiện tại, mình có hơn 10 năm làm ở trường học và 8 năm làm ở ngành tài chính ngân hàng. Tổng thời gian đi làm của mình ở cả doanh nghiệp và trường học là hơn 20 năm, thế nên mình cũng có cơ hội quan sát rất nhiều học sinh tiểu học, cấp 1, cấp 2, cấp 3 và cả đại học. Mình nhận thấy tác động vào 1 đứa trẻ có 4 yếu tố, mỗi yếu tố chiếm tối đa cũng chỉ được 25% tác động vào một con người: Bản thân năng lực của đứa trẻ: 25%; Gia đình: 25%; Nhà trường: 25%; Môi trường – Xã hội: 25%.
Đấy là lý do mà các bố mẹ nếu chỉ mải miết tìm trường tốt cho con, thì cũng chỉ tác động vào con được 25%, còn những yếu tốt khác không ổn, thì con vẫn cứ không ổn. Còn nhà mình, sẽ dùng giáo dục gia đình để nâng năng lực của con rồi tìm một trường phù hợp là được độ 7,5 điểm rồi”, chị Liên chia sẻ.
Chị Nguyễn Thị Hồng Liên hiện đang công tác trong lĩnh vực giáo dục, đồng thời là mẹ của hai cậu con trai.
Tuy nhiên, chị Liên lưu ý, các bố mẹ chỉ dạy con kỹ năng hòa nhập vào lớp 1 chứ không dạy con trước kiến thức lớp 1. Khi dạy trước con biết trước hết rồi con sẽ chán, đến lớp không chịu nghe bài. Sau 1 học kỳ kiến thức khó dần, con sẽ dần bị đuối dần vì không quen tập trung nghe giảng do con nghĩ con biết hết kiến thức.
Sau đây là những kỹ năng chị Liên cho rằng cha mẹ cần rèn cho con
1. Khả năng ngồi tĩnh và ngồi bàn. Cố gắng luyện đến khi vào lớp 1 con có thể ngồi tĩnh tập trung từ 30-40 phút (thời gian của một tiết tiểu học). Từ khi con 4 tuổi, nên bắt đầu dạy con ngồi bàn. Nhưng sẽ không cần phải cho con học trước kiến thức ở lớp 1. Cách để luyện con ngồi bàn như sau:
– Mua cho con một cái bàn nhỏ, đẹp, đáng yêu, vừa với vóc dáng người của con, không được cao quá hay thấp quá để con thoải mái nhất khi ngồi.
– Mua đồng hồ báo thức để dạy con xem giờ và biết nhìn đồng hồ.
– Có biện pháp khen thưởng và kỷ luật rõ ràng, nếu chơi với mẹ tốt được thưởng, nếu không chịu ngồi có thể bị phạt. Nên khen nhiều hơn kỷ luật, bởi việc ghi nhận mình là đứa trẻ tốt là nội lực quan trọng cho quá trình tự trọng và luôn muốn hướng tới điều tốt đẹp của con.
– Sau đó, chọn một khung giờ mà mẹ có thể thường xuyên nhất ngồi bàn cùng con, từ 7h – 8h30 giờ hàng ngày (nếu mẹ thường về muộn thì 8h bắt đầu cũng không sao).
– Sau đó “dụ” con ngồi bắt đầu từ 5 phút, cứ một tuần thì tăng thời gian lên 5 phút nữa, cho đến khi lên tới 40 phút thì dừng lại.
– Trường hợp nếu bé quá nghịch ngợm thì ngồi 5-10 phút mẹ và con có thể chơi một trò chơi vận động độ 5-10 phút rồi lại tiếp tục ngồi vào bàn.
– Hoạt động trên bàn học đó của con cũng thay đổi linh hoạt theo sở thích của con, nhưng hoạt động tĩnh mà mẹ có thể chơi với con trên bàn như sau: vẽ, tô màu, chơi thẻ bài, chơi ghép hình, đọc sách và kể lại, hoặc nghe mẹ kể chuyện và kể chuyện lại theo tranh, tập chơi nhớ số, tập chơi nhớ chữ cái, tập chơi học tiếng Anh.
Ngoài ra có thể sử dụng các bộ sách luyện IQ cho con. Chị Liên và con có thể ngồi chơi cả 1 quyển “Chim đa đa” mất 90 phút để làm hết quyển. Các bộ sách luyện IQ cho trẻ mầm non thực sự rất hay và thú vị, trẻ sẽ rèn sự tập trung rất tốt.
2. Khả năng nhận, ghi nhớ nhiệm vụ. Đây là kỹ năng cực kỳ quan trọng trước khi con bước vào lớp 1. Mới đầu chỉ đơn giản là: “Con cất cho mẹ cái cốc lên bàn”, sau đó con lớn dần là: “Con rửa cho mẹ cái cốc, rồi con đi sang nhà bác A xin cho mẹ củ tỏi, con cất quần áo đi”,… Việc liên tục giao tiếp với con như vậy giúp con hình thành khả năng ghi nhớ lời người khác nói và hoạt hóa thành việc làm của bản thân.
Việc rèn luyện cho đôi chân khỏe mạnh, tay khéo léo là cực kỳ cần thiết cho việc phát triển não bộ, khả năng cầm bút, liên tưởng và viết chữ cũng như học tập của con. Sau này mẹ có thể dạy con các kỹ năng phục vụ cho bản thân mình như: tự ăn uống được, tự đi vệ sinh được, tự biết rửa cốc mình uống, tự biết sắp xếp đồ đạc và quần áo cá nhân. Đây toàn là những kỹ năng cần thiết khi học lớp 1.
3. Khả năng chào hỏi và diễn đạt: Mẹ phải rèn cho con chào hỏi người lớn, còn diễn đạt là việc mẹ hỏi và con đưa ra câu trả lời cũng như con tập kể lại cho mẹ các câu chuyện trong đời sống, ở lớp mẫu giáo, ở nhà cho bố mẹ. Rồi cao dần là ghi nhớ các câu chuyện dài cho người lớn kể để kể lại. Việc ghi nhớ và kể lại là cực kỳ cần thiết cho quá trình học. Vì các cô sẽ nói, trình bày kiến thức, các con thực hành và ghi nhớ. Nên khả năng ghi nhớ, kể chuyện và diễn đạt này rất cần cho con.
Với các trường có tiếng Anh tăng cường, thì nên cho con học tiếng Anh trước khi vào lớp 1. Vì nếu lớp 1 cùng lúc học Tiếng Việt rồi tiếng Anh, nhiều cái mới con sẽ bị loạn xạ, nên cho con học trước Tiếng Anh trước từ 6 tháng đến 1 năm. Còn nếu ko thì để lùi sau kỳ 2 khi con học tốt tiếng Việt rồi thì cho đi học tiếng Anh cũng được.
Những lưu ý quan trọng
Con sẽ phải học sự trật tự và im lặng khi vào lớp 1, do đó trong khoảng thời gian con ngồi bàn thì đến khi con 5 tuổi bắt đầu tập cho con ngồi học mà không cần mẹ ngồi bên cạnh và không được phép nói chuyện.
Để làm được việc này, mẹ sẽ giao: “Con làm 2 trang này trong 5 phút nhé (chỉ vào cái đồng hồ và nói: là cái kim dài nó chỉ từ số này sang số này này), và phải tập trung làm bài, không được nói hay gọi mẹ, mẹ sẽ đi có việc và quay lại”. Việc yêu cầu con phải ngồi tự làm việc một mình là nền tảng cho việc đi học lớp 1. Sau khi con làm được 5 phút thì tăng lên 10 phút, rồi 15 phút và 20-30 phút.
Ngoài ra phải cắt toàn bộ hoạt động tivi và thiết bị iPad hay máy tính, vì game trên máy tính và hoạt động trên tivi rất thú vị, sẽ khiến các con cảm thấy hoạt động học tập là nhàm chán và con sẽ càng không thích học. Nếu có cho con xem tivi hay iPad cũng không nên quá 60-90 phút 1 ngày. Tác hại của tivi và iPad máy tính lên não của trẻ đã được nghiên cứu rõ ràng nên bố mẹ tốt nhất là hạn chế càng nhiều càng tốt.
Thực ra đứa trẻ nào cũng chỉ thích chạy nhảy tự do thôi, nên các trẻ không thích ngồi học tĩnh nhiều lắm, nhất là con trai. Việc các bạn chỉ cần dành 30 – 40 phút một tối, không phải là ngay lập tức 40 phút mà tăng dần 5 phút. Mẹ cứ quyết tâm, biết thưởng phạt và động viên đúng cách là làm được.
“Nếu như con bạn có 3 nhóm kỹ năng: ngồi làm việc tĩnh, nghe- nhận- thực hiện nhiệm vụ, ghi nhớ sự kiện và diễn đạt lại tốt thì con đã có tất cả kỹ năng để vào học tốt lớp 1. Còn để đi thi vào lớp 1 thì trước khi con thi 1 tháng, mình dành thời gian dạy con tập phỏng vấn.
Ví dụ: Bước vào cửa con phải chào hỏi, phải ngồi ngoan ở ghế, trả lời câu hỏi của ứng viên, tập như thi thật. Còn các kỹ năng làm các bài IQ thì con làm như đã tập luyện nên thi đâu là làm rất nhanh xong. Tiếng Anh con lại tốt. Các cô hỏi con có năng khiếu gì thì con đánh luôn 1 bài đàn, thế là con mình thi đâu đỗ đó, cô nào cũng muốn nhận con vào lớp”, chị Liên chia sẻ.
