Trường hợp khiến nhiều bậc phụ huynh đau đầu và lo lắng là việc trẻ không chịu đi học, quấy khóc và nhất quyết đòi ở nhà. Xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau nên việc hiểu rõ sẽ giúp cha mẹ tìm ra giải pháp hiệu quả giúp trẻ dần thích nghi tốt hơn.
Nguyên nhân trẻ không chịu đi học, quấy khóc
Việc trẻ không chịu đi học, quấy khóc là một thực trạng phổ biến mà nhiều gia đình gặp phải. Mỗi ngày, nhiều bậc cha mẹ phải đối mặt với cảnh con mình khóc lóc, ăn vạ và thậm chí la hét khi phải chuẩn bị đến trường. Đây là một hiện tượng thường xuyên xảy ra ở nhiều gia đình có con nhỏ, đặc biệt là những trẻ mới bắt đầu đi học hoặc vừa trở lại trường sau kỳ nghỉ dài.
Tình trạng này có thể kéo dài nếu không được giải quyết kịp thời và đúng cách, gây ảnh hưởng đến tinh thần của cả trẻ lẫn cha mẹ. Thực trạng này yêu cầu sự quan tâm và chăm sóc tốt từ phía gia đình cũng như nhà trường. Vậy nên việc tìm ra nhiều nguyên nhân khác nhau sau đây sẽ giúp ích trong việc đưa ra các giải pháp phù hợp:
- Lo lắng khi xa nhà:
Trẻ nhỏ thường lo lắng và sợ hãi khi phải rời xa ngôi nhà quen thuộc để đến một nơi mới. Điều này đặc biệt phổ biến khi trẻ mới bắt đầu đi học hoặc trở lại lớp sau một kỳ nghỉ dài. Trẻ có thể sợ gặp gỡ người lạ, lo lắng về việc không hòa nhập được với thầy cô cùng bạn bè mới. Những nỗi lo sợ này khiến trẻ không muốn đi học và quấy khóc mỗi khi phải đến trường.
- Áp lực học tập:
Áp lực học tập là một nguyên nhân phổ biến khiến trẻ không muốn đến trường. Trẻ có thể cảm thấy căng thẳng bởi kỳ vọng thành tích học tập từ thầy cô, cha mẹ hoặc bị so sánh với bạn bè. Những áp lực này khiến trẻ lo lắng về khả năng học tập của mình, sợ không đạt được kết quả như mong đợi, dẫn đến cảm giác chán nản và không muốn đi học.
- Bị bắt nạt trên lớp:
Trẻ em bị bạn bè bắt nạt, trêu chọc hoặc bị cô lập có thể cảm thấy buồn tủi, lo lắng. Những trải nghiệm tiêu cực khi đi học này khiến bé sợ hãi và không muốn đến trường. Đồng thời việc bị đối xử không công bằng và thiếu sự bảo vệ từ thầy cô, bạn bè càng làm tăng thêm cảm giác bất an của trẻ.
- Thiếu tự tin:
Thiếu tự tin vào bản thân khiến trẻ không muốn đi học. Trẻ thường lo lắng về khả năng học tập của mình, sợ mắc sai lầm tại trường lớp, sợ không thể giao tiếp tốt với bạn bè. Khi thiếu tự tin, bé dễ cảm thấy áp lực và dẫn đến việc không muốn đến trường cũng như quấy khóc liên tục để tránh xa điều làm trẻ cảm thấy không an toàn.
- Vấn đề sức khỏe:
Khi trẻ bị ốm, mệt mỏi hoặc có các vấn đề sức khỏe khác, việc đến trường sẽ trở nên khó khăn và không thoải mái. Sức khỏe kém làm trẻ cảm thấy yếu đuối, không có đủ năng lượng để học tập và tham gia các hoạt động tại trường. Do đó, trẻ muốn ở nhà để nghỉ ngơi và hồi phục sức khỏe.
Biểu hiện trẻ không chịu đi học, quấy khóc
Những hành vi, thái độ cụ thể sau đây mà trẻ thường biểu hiện khi không muốn đến trường sẽ khiến con và phụ huynh phải đối mặt với nhiều hệ lụy không đáng có trên hành trình phát triển của bé:
- Trẻ có thể khóc nức nở, ăn vạ, la hét để cố gắng ở nhà và không phải đi học.
- Giả vờ ốm đau, mệt mỏi hoặc viện cớ khác để tránh phải đi học
- Thường bám chặt lấy cha mẹ, không muốn rời xa để đi học
- Khi bị ép phải đi học, trẻ có thể trở nên cáu kỉnh, hung hăng hoặc chống đối.
- Có biểu hiện lo lắng, sợ hãi khi phải rời xa ngôi nhà quen thuộc
- Cảm thấy buồn bã, chán nản, tâm trạng không hài lòng mỗi khi phải đi học
- Thiếu tự tin vào bản thân, lo lắng về khả năng học tập của mình và sợ mắc sai lầm
- Cố gắng đi trốn hoặc lén lút tìm cách để không phải đến trường
- Đến trường trẻ có thể mất tập trung, không chú ý vào bài giảng và không tham gia các hoạt động học tập.
Cách giải quyết khi trẻ không chịu đi học, quấy khóc cha mẹ cần nắm bắt
Khi trẻ không chịu đi học và quấy khóc, cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân để kịp thời có cách tiếp cận phù hợp. Những phương pháp hiệu quả có thể giúp trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn này, bao gồm:
1. Đưa trẻ đi thăm trường lớp mới
Đưa trẻ đi thăm trường lớp mới là cách giúp con cảm thấy quen thuộc và thoải mái hơn với môi trường mới. Cha mẹ có thể đưa bé đi thăm trường vào những ngày trước khi bắt đầu học, cho trẻ làm quen với các khu vực như lớp học, sân chơi, nhà vệ sinh. Trong lúc tham quan, cha mẹ nên trò chuyện với trẻ về những trải nghiệm tại trường sắp tới như hoạt động vui chơi, học tập và gặp gỡ bạn bè mới.
Trong khi đưa trẻ đi tham quan, phụ huynh có thể giới thiệu trẻ với các thầy cô giáo và nhân viên trong trường. Điều này giúp con cảm thấy an tâm hơn khi biết rằng có những người thân thiện và quan tâm đến mình. Cha mẹ cũng có thể cho trẻ tham gia vào một số hoạt động nhẹ nhàng như vẽ tranh, chơi đồ chơi trong lớp học để con thấy rằng trường học không phải là nơi đáng sợ mà là nơi cực kỳ vui vẻ.
Phụ huynh hãy nên hỏi trẻ về cảm nhận của mình sau buổi tham quan trường lớp và khuyến khích con chia sẻ những điều mà bản thân thấy thích thú. Qua đó, trẻ sẽ cảm thấy tự tin và sẵn sàng hơn khi bắt đầu đi học chính thức.
2. Đem đồ chơi con yêu thích ở nhà tới lớp
Cho phép trẻ mang theo đồ chơi yêu thích ở nhà đến lớp giúp con cảm thấy an toàn và có cảm giác như đang ở nhà. Những đồ chơi thích hợp nên là những món nhỏ gọn, dễ mang theo và không gây ảnh hưởng đến lớp học như búp bê nhỏ, xe đồ chơi, gấu bông.
Cha mẹ nên dặn dò con rằng đồ chơi mang theo chỉ là để tạo cảm giác thân thuộc và không nên chia sẻ quá mức với bạn bè nếu không muốn. Điều này giúp trẻ hiểu rõ mục đích của việc mang đồ chơi và biết cách sử dụng chúng một cách phù hợp trong môi trường học tập. Trẻ cũng cần biết rằng khi vào giờ học, đồ chơi sẽ được cất gọn và chỉ dùng trong giờ nghỉ để tránh làm phiền người khác.
Ngoài ra, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ chia sẻ đồ chơi với bạn bè khi ra chơi. Nếu con thấy rằng đồ chơi của mình mang lại niềm vui cho cả bạn bè, trẻ sẽ cảm thấy vui vẻ và hứng thú hơn khi đến trường.
3. Để trẻ biết mình sẽ có thêm bạn ở trường
Khi biết rằng mình sẽ có thêm bạn bè ở trường, trẻ sẽ cảm thấy hào hứng và ít lo lắng hơn về việc đi học. Cha mẹ nên nói với trẻ về những lợi ích của việc có bạn bè như có người cùng chơi, cùng học và chia sẻ niềm vui, nỗi buồn.
Phụ huynh có thể khuyến khích con tham gia vào các hoạt động nhóm tại trường như chơi trò chơi, tham gia câu lạc bộ và hoạt động ngoại khóa. Chúng không chỉ giúp trẻ có thêm bạn mới mà còn phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm. Cha mẹ cũng nên hướng dẫn trẻ cách làm quen với bạn mới như nụ cười thân thiện, bắt chuyện và mời bạn cùng chơi.
Để giúp trẻ dễ kết bạn và phát triển mối quan hệ, cha mẹ có thể tổ chức những buổi chơi chung tại nhà hay ở công viên. Sau đó trẻ có thể mời các bạn học cùng lớp đến chơi để tạo cơ hội gắn kết và hiểu nhau hơn. Từ đó giúp trẻ cảm thấy vui vẻ hơn khi đến trường, vì biết rằng mình luôn có những người bạn thân thiết bên cạnh.
4. Tạo sự hào hứng trên đường đến trường
Trên đường đến trường, cha mẹ có thể tạo sự hào hứng cho trẻ bằng cách trò chuyện về những trẻ sắp được trải nghiệm tại đây. Chẳng hạn như kể về hoạt động vui nhộn, những trò chơi mà trẻ có thể tham gia cùng bạn bè. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy mong đợi và háo hức hơn khi đi học.
Cha mẹ cũng có thể chơi những trò chơi nhỏ trên đường đi như đố vui, hát cùng nhau để tạo không khí vui vẻ. Đồng thời, kết hợp trò chuyện với những hành động nhỏ như cho trẻ mang theo món ăn nhẹ yêu thích trên đường đi. Chúng sẽ làm cho hành trình đến trường trở nên thú vị và giúp con có thêm năng lượng cùng tâm trạng tốt.
Ngoài ra, phụ huynh có thể chia sẻ kỷ niệm vui vẻ của mình khi còn đi học, về những bạn bè tốt và thầy cô mà cha mẹ từng yêu quý nhằm tạo cảm giác gần gũi. Điều này sẽ giúp trẻ hiểu rằng trường học là nơi có nhiều điều tốt đẹp đang chờ đón.
5. Không lấy giáo viên ra đe dọa con
Việc lấy giáo viên ra đe dọa con không chỉ làm trẻ sợ hãi mà còn tạo ra hình ảnh tiêu cực về giáo viên trong mắt con. Không nên nói những câu như “Nếu con không ngoan, cô giáo sẽ phạt” hay “Đến trường mà không nghe lời thì cô giáo sẽ la.”
Thay vào đó, người lớn nên giải thích cho trẻ hiểu vai trò tốt đẹp của giáo viên. Hãy cho trẻ biết rằng thầy cô là người luôn sẵn sàng giúp đỡ và hướng dẫn con trong học tập và các hoạt động khác. Đồng thời cho trẻ biết rằng giáo viên sẽ khen ngợi khi trẻ học tốt và tham gia tích cực các hoạt động tại lớp. Việc này giúp xây dựng một mối quan hệ tích cực giữa trẻ và giáo viên, làm cho bé cảm thấy yên tâm và vui vẻ khi đến trường.
Cha mẹ có thể kể cho trẻ nghe về những cách mà con sẽ được giúp đỡ bởi thầy cô như học những điều mới mẻ, tham gia các trò chơi thú vị do giáo viên tổ chức và có thể kết bạn mới. Đồng thời nói về những dự án, bài học thú vị mà giáo viên sẽ hướng dẫn để trẻ cảm thấy hào hứng và mong đợi. Chúng giúp trẻ thấy rằng giáo viên là người đồng hành với mình, không phải là đối tượng đáng sợ nữa.
6. Hứa sẽ đón con khi tan học
Hứa sẽ đón con khi tan học mang lại cho trẻ cảm giác an toàn và yên tâm. Nó giúp trẻ biết rằng sau một ngày học tập, cha mẹ sẽ đến và cả gia đình sẽ cùng nhau trở về nhà. Điều này giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn khi đến trường vì biết rằng mình sẽ được gặp lại cha mẹ sau giờ học.
Cha mẹ nên hứa với trẻ một cách chắc chắn và đáng tin cậy về thời gian sẽ đón con. Ví dụ, có thể nói: “Mẹ sẽ đến đón con ngay khi tan học vào lúc 4 giờ chiều.” Nó không chỉ giúp trẻ biết chính xác thời gian mà còn giúp con cảm thấy có kế hoạch và ổn định hơn.
Khi đón con, cha mẹ có thể mang theo điều gì đó đặc biệt để làm con vui, chẳng hạn như một món ăn nhẹ yêu thích hoặc một món quà nhỏ. Thêm vào đó là việc cùng con trò chuyện về những điều xảy ra trong ngày học, lắng nghe câu chuyện mà trẻ chia sẻ để con cảm thấy được quan tâm và yêu thương. Qua đó làm dịu đi nỗi sợ hãi và giúp trẻ hào hứng hơn khi nghĩ về ngày học tiếp theo.
Việc trẻ không chịu đi học và quấy khóc có thể làm cho các bậc phụ huynh lo lắng, nhưng đó cũng là cơ hội để hiểu và hỗ trợ con tốt hơn. Sự kiên nhẫn, động viên có thể giúp trẻ vượt qua những khó khăn ban đầu. Đồng thời với sự quan tâm và yêu thương từ gia đình, con sẽ dần tự tin và hứng thú hơn với việc học tập.
Có thể bạn quan tâm:
- Có nên cho bé học tiếng anh sớm không? Phân tích lợi – hại
- Tâm lý trẻ 2 tuổi bắt đầu đi học: Hiểu để giúp con sớm hoà nhập
- Cách rèn luyện tính tự lập cho trẻ hiệu quả, lâu dài
