Một bà mẹ ở Trung Quốc mới đây chia sẻ câu chuyện thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng. Chị kể: “Con trai tôi 6 tuổi, từ hai năm trước, chồng tôi luôn nhận nhiệm vụ tắm cho con. Nhưng hôm đó, anh tăng ca mấy ngày mệt mỏi nên nhờ tôi bế con đi tắm chung.
Tôi cương quyết từ chối: ‘Nam nữ khác nhau, em sẽ để con tự tắm’. Mẹ chồng tôi lúc này chạy tới nói: ‘Con nhỏ như vậy, biết cái gì? Để đó cháu tắm với mẹ’. Tôi giải thích hết lời, rằng đến tuổi này con đã có nhận thức về giới tính, nên có sự riêng tư. Vì lý do này, tôi bị mẹ chồng giận, cho rằng tôi làm mẹ nhưng kiếm cớ để khỏi chăm sóc con. Chồng tôi cũng cho rằng: ‘Con mới 6 tuổi, nó tắm với bà thì có vấn đề gì?'”.
Bé 6 tuổi còn tắm chung với người lớn khác giới có phải là chuyện nhỏ không? Chủ đề này nhanh chóng dấy lên sự tranh cãi trong cộng đồng mạng. Điều này không chỉ liên quan đến giác ngộ giáo dục giới tính mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển tâm lý của trẻ.
Ảnh minh hoạ
Một chuyên gia từng thực hiện cuộc khảo sát nhỏ trong nhóm các bà mẹ, hỏi rằng khi nào em bé không nên tắm chung với bố mẹ khác giới. Thì ra cũng có rất nhiều bé trai 7, 8 tuổi vẫn tắm cùng mẹ.
Đây là những gì các bà mẹ nói: “Tôi cũng muốn chồng đưa con đi tắm, nhưng anh ấy luôn viện cớ làm thêm giờ để trốn tránh trách nhiệm gia đình. Tôi phải làm sao đây?”; “Con gái và cha cần phải tránh xa, nhưng con trai và mẹ thì có thể chấp nhận, dù sao chúng cũng chỉ là những đứa trẻ”.
Nhiều người không nhận ra vấn đề nghiêm trọng khi làm điều này.
Có câu: “Con trai lớn tránh mẹ, con gái lớn tránh cha” – Đây là một hướng dẫn chung về giáo dục giới tính để trẻ con có thể phân biệt sự khác nhau giữa nam giới và nữ giới, hay quyền riêng tư, cá nhân của mỗi người.
Trên thực tế, con trai cũng như con gái, cần thiết lập bản sắc giới tính và ý thức về ranh giới vật lý. Trong số các vụ xâm hại tình dục trẻ em (dưới 14 tuổi), trẻ em trai cũng là đối tượng không hề nhỏ.
2-3 tuổi là bước ngoặt
Trước 3 tuổi, cha mẹ và con cái tắm chung không có vấn đề gì. Đặc biệt giai đoạn 2 đến 3 tuổi, nhận thức về giới tính của trẻ bắt đầu nảy mầm, trẻ có sự quan tâm sâu sắc đến cả bản thân và cơ thể của người lớn. Lúc này, cha mẹ có thể tận dụng cơ hội tắm chung để giáo dục giới tính cho con cái.
Hãy nói cho trẻ biết mình là con trai hay con gái, và giống hay khác bố mẹ ở điểm nào. Cha mẹ nên trả lời những câu hỏi của trẻ về cơ thể và bộ phận sinh dục một cách cởi mở, không ngại ngùng. Bởi trong mắt trẻ em, cơ quan sinh dục cũng giống như các cơ quan khác trên cơ thể, không có gì đặc biệt. Khi sự tò mò về cơ thể được thỏa mãn ở giai đoạn này, trẻ có thể chuyển sang giai đoạn tiếp theo một cách suôn sẻ.
Tuy nhiên, sau 3 tuổi, đã đến lúc giảm dần số lần cha mẹ và con cái tắm chung.
Nghiên cứu tâm lý cho thấy, trẻ từ 3-4 tuổi bắt đầu bước vào giai đoạn hứng thú với cơ quan sinh dục và nhận thức được sự khác biệt giữa nam và nữ. Lúc này, cha mẹ cần giúp trẻ xác lập bản dạng giới. Con trai chấp nhận là con trai và tự hào là con trai, và con gái cũng vậy.
Sự tham gia quá mức của cha mẹ khác giới không có lợi cho việc hình thành ý thức về bản sắc này.
Nhà trị liệu tâm lý người Đức Erik Erikson cho biết: Con trai cần bắt chước bố để biến mình thành con trai, và con gái cần bắt chước mẹ để biến mình thành con gái. Khi cha mẹ cùng giới đưa con đi tắm chung, con trai thấy mình giống bố, con gái thấy mình giống mẹ, như vậy con trai và con gái sẽ phát triển những đặc điểm giới tính riêng trong tương lai.
Bắt buộc phải phát triển ý thức về ranh giới vật lý
Chúng ta luôn muốn thân mật với con nhưng lại thường bỏ qua tầm quan trọng của “sự riêng tư”. Chúng ta không quan tâm đến sự riêng tư của chính mình và không tôn trọng sự riêng tư của con cái.
Một chuyên gia về phát triển tâm lý và giáo dục giới tính cho trẻ từng nhắc nhở: Có một loại “xâm phạm tình dục giấu mặt” có thể gây tác hại lớn đến tâm lý giới tính của trẻ em thường bị bỏ qua. Nó sẽ không chỉ phá hủy ranh giới thể chất của trẻ mà còn phá hủy quỹ đạo phát triển bình thường về tâm lý của trẻ. Và loại tổn hại này đến từ gia đình, từ cha mẹ và từ nhiều môi trường gia đình không phù hợp.
Ví dụ như con không còn nhỏ, bố mẹ và con khác giới tắm chung; bố mẹ thay quần áo trước mặt nhau; đi vệ sinh không đóng cửa, thậm chí còn cho con ngủ cùng khi bảy hoặc tám tuổi. Do đó, đứa trẻ không biết ý nghĩa của ranh giới vật lý là gì. Trẻ không biết cách tự bảo vệ mình và không biết cách tôn trọng người khác. Xây dựng ý thức về ranh giới vật lý là chìa khóa để ngăn chặn lạm dụng tình dục trẻ em.
Hãy cho trẻ biết cơ thể của tôi, tôi có thể tự quyết định. Không ai có thể xem hoặc chạm vào mà không có sự cho phép của tôi. Cũng như vậy, tôi không thể tùy ý nhìn trộm hay chạm vào cơ thể của người khác.
Trẻ 3 tuổi đã học cách tự đi vệ sinh, đây là giai đoạn quan trọng giúp trẻ hình thành ý thức về ranh giới vật lý. Cha mẹ trước tiên phải nhận thức được rằng con cái đã lớn, và chúng ta phải chú ý làm gương tốt và không để lộ những phần cơ thể riêng tư của mình trước mặt chúng.
Thứ hai, hãy tôn trọng quyền riêng tư của con. Không mặc quần hở hang cho trẻ, không chọc ghẹo vùng kín của trẻ trai, không cho trẻ khác giới đi tắm chung. Đây là dùng hành động để nói với trẻ rằng: Mỗi chúng ta đều đáng được tôn trọng.
Việc cha mẹ tắm cho con tưởng chừng như là chuyện nhỏ nhưng nếu không thực hiện đúng cách có thể dẫn đến những rắc rối lớn. Trong vấn đề này, sự “rút lui” kịp thời của cha mẹ chính là cách chăm sóc con cái đúng đắn và lâu dài.
