Khi trẻ lớn lên, việc tò mò về cơ thể là điều khó tránh khỏi. Là cha mẹ, việc truyền đạt kiến thức đúng đắn về giới tính cho con ngay từ khi còn nhỏ là điều bạn cần học hỏi và thực hiện nghiêm túc. Nếu trả lời không đúng, trẻ có thể lớn lên với những hiểu lầm về giới tính và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.
Tuy nhiên trên thực tế, sự ngại ngùng của nhiều cha mẹ hiện nay đã khiến con cái phải tìm kiếm nguồn thông tin từ những nơi khác, không loại trừ cả nơi kém uy tín.
Chị Anna Moore, một phụ huynh có 3 con ở Mỹ, đang làm việc trong lĩnh vực giáo dục cũng từng hỏi con gái 12 tuổi của mình: “Nếu con có câu hỏi về tình dục, con sẽ hỏi ai?”. Không ngẩng lên, cô bé tiếp tục nghịch điện thoại và trả lời với vẻ mặt hờ hững: “Con sẽ hỏi trên mạng, và sau đó đến Lịch sử duyệt web của thiết bị để xóa”.
Ngoài cảm giác lo lắng, bà mẹ cho biết mình không khỏi thấy buồn cười. Chị hỏi con gái: “Con không định hỏi mẹ à?”. Nhưng câu trả lời mà chị nhận được là: “Mẹ ơi, nếu con hỏi mẹ về tình dục, con sẽ tưởng tượng mẹ đang làm chuyện đó và điều đó sẽ khiến con đau lòng lắm”.
Bà mẹ chia sẻ: “Nhìn bề ngoài, có lẽ tôi đã thất bại trong phần “làm thế nào để nói chuyện với con gái bạn về tình dục” trong việc nuôi dạy con cái. Tôi còn nhớ, nữ diễn viên Emma Thompson kể trên blog của mình rằng, cô đã viết một “cẩm nang tình dục” cho con gái mình khi bé mới 10 tuổi. Trong sách hướng dẫn này có viết: “Nếu ai đó làm điều gì, nói điều gì, ám chỉ điều gì khiến conn ghê tởm, hãy bỏ đi và nói: “Không, cảm ơn” hoặc chỉ cần nói không”.
Ba bước để nói về giới tính và tình dục
“Nói về tình dục với trẻ em đôi khi có thể khó xử. Tôi có một người bạn, cô ấy vui vẻ nói chuyện với người lạ về trang điểm và những vấn đề khác nhau, thậm chí chuyện tế nhị, nhưng không bao giờ nói về tình dục với những đứa con của mình. Cô nghĩ đó là một việc dễ dàng, nhưng khi thực sự muốn thực hiện, cô thấy thật xấu hổ”- chị Anna Moore nói.
Ngày nay, trẻ em tiếp thu rất nhiều kiến thức giáo dục giới tính từ bạn bè đồng trang lứa và trên internet. Có một lượng lớn thông tin sai lệch và cũng không có nhiều không gian an toàn để những đứa trẻ đặt câu hỏi, càng ít có một cuộc đối thoại tích cực và hiệu quả. Muốn con không đi lạc đường, không còn cách nào khác ngoài việc cha mẹ cần lắng nghe con – trút bỏ tất cả những cảm giác khó xử mà bạn có thể có để trò chuyện thẳng thắn với con về tình dục.
Tiến sĩ Carol Queen, một nhà tình dục học, nói rằng: “Một cách thực sự tốt để xác định điều gì nên nói với con bạn là chú ý đến những gì chúng nói cũng như trả lời các câu hỏi về giới tính/mối quan hệ của chúng. Bạn cũng có thể hỏi đứa trẻ xem chúng có nghe bạn bè của chúng nói về điều gì đó hay không để có thể giải quyết bất kỳ thông tin sai lệch nào trong câu trả lời của mình”.
Đầu tiên, hãy tìm hiểu xem con bạn biết gì. Ví dụ, nếu con bạn hỏi bạn cương cứng là gì, bạn có thể hỏi, “Con nghĩ nó là gì?” hoặc “Con đã nghe gì về điều đó?”.
Thứ hai, cung cấp cho con sự thật và sửa chữa bất kỳ thông tin sai lệch nào. Ví dụ, “Dương vật thường mềm. Cương cứng là khi nó cương cứng hoặc đứng thẳng”.
Thứ ba, sử dụng cuộc trò chuyện như một cơ hội để nói về những suy nghĩ và cảm xúc của riêng bạn. Ví dụ, “Con trai đôi khi cương cứng khi ngủ và có một giấc mơ ướt át. Đây là lúc tinh dịch ra khỏi dương vật. Đó là một phần bình thường của quá trình trưởng thành. Con không thể kiểm soát những “giấc mơ ướt”, vì vậy đừng lo lắng nếu nó xảy ra. Bố/mẹ sẽ chỉ giặt khăn trải giường của con mà thôi”.
Nếu đứa con tầm 9-11 tuổi của bạn tò mò về lý do tại sao mọi người lại quan hệ tình dục, bạn có thể nói: “Tình dục là một cách để trẻ được hình thành”. Câu hỏi này cũng là một cơ hội tuyệt vời để chia sẻ suy nghĩ của bạn về tình dục. Ví dụ: “Người lớn thích quan hệ tình dục vì nó có thể là một điều thú vị khi thực hiện một cách riêng tư khi bạn đang có một mối quan hệ lành mạnh”.
Nếu con bạn hỏi về hoạt động tình dục của bạn và bạn không muốn chia sẻ thông tin đó, bạn có thể nói: “Đó là chuyện riêng tư. Nhưng bố/mẹ rất vui khi nói về tình dục một cách tổng quát hơn”. Nếu con hỏi bạn lần đầu tiên bạn quan hệ tình dục là khi nào, có thể trẻ đang cố gắng tìm ra độ tuổi thích hợp để bắt đầu quan hệ tình dục.
Bạn có thể trả lời bằng cách nói: “Tình dục là hoạt động riêng tư của những người đủ tuổi. Độ tuổi thích hợp để bắt đầu quan hệ tình dục là khác nhau đối với những người khác nhau. Con nghĩ khi nào có thể là độ tuổi thích hợp cho một ai đó?”. Từ đây bạn có thể giải thích thêm nhiều thứ xoay quanh vấn đề này như thời điểm quan hệ, quan hệ sớm gây tác hại ra sao?
Đôi khi trẻ không hỏi những gì chúng thực sự muốn biết. Bạn có thể tìm ra những gì con bạn thực sự đang hỏi bằng cách xoay chuyển câu hỏi và nói: “Đó là một câu hỏi thú vị. Điều gì khiến con nghĩ về điều đó?”.
Điều quan trọng là giải thích mọi thứ ở mức độ mà con bạn có thể hiểu được. Ngắn gọn, tích cực và thực tế là một ý kiến hay và đảm bảo rằng con bạn biết sự thật. Bạn cũng nên sử dụng tên chính xác khi nói về các bộ phận cơ thể – ví dụ: Dương vật, bìu, tinh hoàn, âm hộ, âm đạo. Việc sử dụng tên chính xác sẽ giúp làm rõ rằng việc nói về những bộ phận này của cơ thể chúng ta là lành mạnh.
Giúp con bạn hiểu tên và chức năng của tất cả các bộ phận trên cơ thể cũng là một phần quan trọng để giữ cho con khỏe mạnh và an toàn. Nó giúp trẻ biết cơ thể của mình thuộc về mình và có nghĩa là trẻ sẽ có thể trao đổi rõ ràng về cơ thể của mình nếu trẻ cần – ví dụ như khi nói chuyện với các chuyên gia y tế. Lứa tuổi thiếu niên nên được dạy về quan hệ tình dục và tránh thai an toàn và nên có thông tin cơ bản về việc mang thai và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (STIs).
Điều quan trọng là trẻ em phải biết chúng có thể nói Không! đối với bất kỳ hành động chạm vào nào mà trẻ không muốn và việc nói với người lớn đáng tin cậy về hành vi này.
