Cuối cùng, hàm răng trẻ chỉ còn lại những mỏm răng nhỏ gần tụt xuống lợi, chân răng nằm sát lợi, gây ảnh hưởng tới chức năng nhai nuốt, giao tiếp của trẻ.
Nguyên nhân khiến trẻ bị sún răng
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị sún răng, trong đó hay gặp là trẻ ăn quá nhiều đồ ngọt, thức ăn nhanh,… có hàm lượng đường cao và các loại đồ uống có ga, đồ uống có màu, uống sữa đêm nhưng không vệ sinh răng trước khi đi ngủ.
Trẻ bị thiểu sản men răng do sinh thiếu tháng, thiếu canxi, uống nhiều kháng sinh hoặc do ăn uống hằng ngày (uống sữa đêm có hàm lượng đường cao và có tính bám dính mạnh, dễ lên men, sinh axit phá hủy men răng).
Nguyên nhân hay gặp nữa là trẻ bị sâu toàn hàm hoặc chế độ dinh dưỡng của bé bị thiếu canxi, flour khiến răng trẻ bị tổn thương. Nếu mẹ sử dụng các thuốc kháng sinh như tetracycline, doxycycline khi đang mang thai, làm răng trẻ phát triển không tốt, chất lượng men răng kém, độ cứng thấp, răng dễ bị tổn thương.
Ngoài ra, nếu cha mẹ chăm sóc răng miệng trẻ không đúng tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công và xâm nhập vào men răng, gây sún răng…
Răng sún gây ảnh hưởng tới chức năng nhai nuốt, giao tiếp của trẻ.
Trẻ bị sún răng có hại như nào?
Trẻ em bắt đầu thay chiếc răng sữa đầu tiên vào khoảng 5 – 6 tuổi và rụng chiếc răng sữa cuối cùng vào năm 12 – 13 tuổi. Nếu bình thường, cứ mỗi chiếc răng sữa rụng đi sẽ có răng vĩnh viễn mọc lên thay thế tối đa trong vòng 6 – 12 tháng. Nếu bị sún răng sớm hơn so với các mốc thời gian nói trên thì sau khi mất răng, trong một khoảng thời gian trẻ sẽ không có răng thay thế, ảnh hưởng lớn tới việc ăn uống, tiêu hóa và phát âm.
Không chỉ vậy, khi răng sữa bị sún, chúng sẽ mang trên mình những vi khuẩn có hại, không chỉ ảnh hưởng đến chính chiếc răng đó mà còn gây tác động xấu tới răng vĩnh viễn và lợi. Đồng thời, khi răng sún bị mòn dần, tủy răng sẽ bị hở, ngà răng sữa lộ ra, trẻ sẽ cảm thấy khó chịu, đau nhức khi ăn uống, dễ quấy khóc và biếng ăn, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển sau này của trẻ.
Ngoài ra, khi răng của trẻ bị mòn do sún, đặc biệt là răng cửa, bên cạnh sự mất thẩm mỹ còn khiến trẻ có nguy cơ bị nói ngọng. Thực tế cho thấy nhiều trẻ bị sún răng nặng sẽ khó phát âm chuẩn, thường nói ngọng hơn các trẻ có hàm răng khỏe mạnh. Đặc biệt, tình trạng sún răng còn có thể làm thay đổi tiến trình mọc răng chuẩn của trẻ, dẫn tới những sai lệch của răng vĩnh viễn sau này.
Nguyên nhân là khi răng bị sún, hỏng sớm, lợi sẽ đóng kín nhanh hơn trước khi răng vĩnh viễn mọc tại vị trí này. Khi răng vĩnh viễn mọc lên sẽ gặp nhiều khó khăn, có thể mọc lệch làm mất thẩm mỹ và gây đau cho trẻ. Tình trạng sún răng còn có thể làm thay đổi tiến trình mọc răng chuẩn của bé.
Phụ huynh nên chải răng cho trẻ bằng kem đánh răng có chứa flour để ngừa sâu răng.
Để phòng ngừa sún răng cho trẻ cha mẹ cần thực hiện tốt các nguyên tắc sau:
– Cần vệ sinh răng cho trẻ đúng cách
Khi chiếc răng đầu tiên của trẻ nhú lên là thời điểm người mẹ cần chăm sóc cho răng trẻ. Cần vệ sinh răng miệng của trẻ bằng khăn gạc mềm vào mỗi sáng sớm và sau mỗi bữa ăn. Sau khi trẻ ăn nên cho uống nước ngay để rửa trôi thức ăn, làm sạch răng và họng, phòng ngừa sún răng và viêm họng cho trẻ.
Khi được 2 tuổi, hàm răng đã tương đối hoàn chỉnh, trẻ ăn được nhiều loại thức ăn của người lớn thì hàm răng cần được chăm sóc cẩn thận hơn. Phụ huynh nên chải răng cho trẻ bằng kem đánh răng có chứa flour để ngừa sâu răng. Với những trẻ có thói quen ăn vặt, ăn nhiều đồ ngọt, các bậc phụ huynh nên cho con chải răng ngay sau khi ăn để tránh sún răng, sâu răng.
Khi được 3 tuổi, bố mẹ nên cho trẻ tập tự chải răng đúng cách (chải răng dọc từ chân răng xuống, đủ 3 mặt răng ngoài – trên – trong ít nhất 2 lần vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ).
– Lưu ý về dinh dưỡng cân đối khoa học
Trong thời kỳ trẻ đang thay răng sữa, mọc răng vĩnh viễn, bố mẹ nên tăng cường các loại thực phẩm tốt cho răng của bé (giàu canxi và flour) vào chế độ ăn như cá biển, trứng, gan động vật, sữa tươi,…
Cà rốt cũng là loại thực phẩm giúp răng chắc khỏe, giúp lợi mau liền khi bị tổn thương và làm giảm tình trạng chảy máu chân răng.
Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần hạn chế cho trẻ sử dụng những thực phẩm không tốt cho sức khỏe răng miệng như đồ uống có ga, nước ngọt, nước lạnh, bánh kẹo,…
– Cần loại bỏ những thói quen xấu
Để bảo vệ răng của trẻ, các bậc phụ huynh cũng tuyệt đối chú ý không cho trẻ bú bình hoặc ngậm bình sữa khi ngủ. Đồng thời, không nên cho trẻ dùng răng cắn vật cứng, hạn chế cho bé ăn kẹo, uống nước có ga và ăn đêm.
Nếu trẻ đã có thói quen uống sữa đêm thì sau khi uống sữa cha mẹ phải cho trẻ uống nước lọc để súc miệng.
Tuy nhiên, hầu hết các bác sĩ đều khuyến cáo nên ngưng cho trẻ bú đêm khi bé được 8 – 10 tháng tuổi. Nguyên nhân là vì việc bú về đêm sẽ cho trẻ bị gián đoạn giấc ngủ, kém phát triển chiều cao dễ gây hư răng sữa. Với những trẻ có thói quen ngậm cơm, cha mẹ cần kiểm tra miệng bé sau khi ăn để tránh thức ăn thừa bám vào kẽ răng gây sún răng.
– Cần đưa trẻ khám răng định kỳ
Nhiều cha mẹ nghĩ rằng trẻ mọc răng sữa không cần khám nhưng tốt nhất nên đưa bé đi khám răng định kì 3 – 6 tháng/lần. Với những bé đã bị sún răng, răng sữa lung lay sớm thì cha mẹ nên đưa bé đến khám chuyên khoa răng – hàm – mặt tại các bệnh viện uy tín để bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng của bé, đưa ra những biện pháp cần thiết nhằm tránh được hiện tượng răng bé mọc chen chúc hoặc mọc lệch sau này.
Vấn đề sún răng sớm của trẻ hoàn toàn có thể được phòng ngừa kiểm soát nếu phụ huynh chú ý tới việc vệ sinh răng miệng, duy trì thói quen sống khoa học và cho bé khám răng định kỳ.
Trẻ trong giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi rất dễ gặp phải các vấn đề về hệ hô hấp, các bệnh lý nhiễm trùng hô hấp, bệnh lý về da và nhiễm trùng đường tiêu hóa, răng miệng… cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến việc chăm sóc và cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ, vệ sinh răng miệng sạch sẽ để phòng ngừa sún răng.
BS. Nguyễn Thị Mai
