Cấu trúc đề giữ như cũ

Sở GD&ĐT TPHCM vừa công bố cấu trúc đề Ngữ văn thi vào lớp 10 năm học 2024-2025. Theo đó, cấu trúc đề thi không thay đổi so với kỳ tuyển sinh năm học 2023-2024, gồm 3 phần đọc hiểu (3 điểm), nghị luận xã hội (3 điểm) và nghị luận văn học (4 điểm). Đây là kỳ thi dành cho lứa học sinh lớp 9 cuối cùng học theo chương trình giáo dục 2006 trước khi thực hiện chương trình 2018.

Thí sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm 2022 tại TPHCM. Ảnh: Phạm Nguyễn

Theo Sở GD&ĐT TPHCM, ở phần đọc hiểu, các văn bản được chọn có thể là văn bản nghị luận, thông tin, văn học, khoa học,…Câu hỏi được tổ chức theo các mức độ tư duy từ dễ đến khó, từ mức độ nhận biết, thông hiểu đến phân tích, suy luận và đánh giá, vận dụng. Trong các câu hỏi đọc hiểu có 1 câu hỏi về tiếng Việt.

Các văn bản được lựa chọn có nội dung phù hợp với lứa tuổi, gắn với tình hình thời sự. Mục đích của câu hỏi này giúp luyện tập các kỹ năng phát hiện, nhận diện, giải mã từ ngữ, chi tiết, hình ảnh; tìm các vấn đề tiếng Việt có trong văn bản; tập tóm tắt văn bản, đưa ra quan điểm cá nhân về vấn đề đặt ra trong văn bản; sáng tạo cách thể hiện khác, đề xuất giải pháp.

Sở lưu ý thí sinh khi trả lời các câu hỏi đọc hiểu cần đọc toàn bộ văn bản để nắm nội dung và trả lời ngắn gọn, rõ ràng theo đúng yêu cầu của đề, tránh lan man, dài dòng.

Ở phần nghị luận xã hội, thí sinh phải đảm bảo cấu trúc bài nghị luận gồm 3 phần mở bài, thân bài và kết bài. Thí sinh phải phân tích, xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề thành các luận điểm; vận dụng tốt thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lý lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.

Để làm tốt phần này, thí sinh phải có thao tác lập luận giải thích, chứng minh, bình luận. Các thí sinh cần tránh: Thiếu thao tác lập luận (ví dụ thiếu giải thích về vấn đề bàn luận); vận dụng các thao tác lập luận chưa hiệu quả (dẫn chứng chưa sát với vấn đề, thiếu phân tích dẫn chứng để làm rõ vấn đề, …) hoặc chưa rút ra được bài học cho bản thân thông qua việc bàn luận về vấn đề.

Phần nghị luận văn học, thí sinh được lựa chọn 1 trong 2 đề để làm bài. Đề 1 yêu cầu tự chọn một tác phẩm (hoặc đoạn trích) theo yêu cầu của đề, cảm nhận tác phẩm và chỉ ra ảnh hưởng, tác động đối với bản thân hoặc liên hệ đến tác phẩm khác, liên hệ thực tế cuộc sống để rút ra một vấn đề văn học hoặc cuộc sống. Đề 2 đặt ra một tình huống cụ thể và yêu cầu học sinh sử dụng kiến thức, sự trải nghiệm trong quá trình đọc để giải quyết tình huống ấy.

Để làm tốt phần này, học sinh phải nắm vững kỹ năng viết bài văn nghị luận văn học; rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm nhận tác phẩm văn học theo thể loại thơ, truyện.

“Thí sinh phải đọc thêm các tác phẩm ngoài sách giáo khoa cùng thể loại và chủ đề với tác phẩm. Từ đó, dùng kiến thức và trải nghiệm của mình để giải quyết một tình huống cụ thể. Các em hạn chế diễn xuôi lại tác phẩm, viết lại các nội dung đã học một cách máy móc”, Sở GD&ĐT TPHCM lưu ý.

Một số lưu ý để làm bài đạt điểm cao

Đồng thời, Sở GD&ĐT TPHCM cũng lưu ý trong quá trình làm bài, thí sinh cần phân bổ thời gian hợp lý cho các phần, các câu, đọc kỹ đề bài, trả lời đúng trọng tâm, trình bày rõ ràng. Mặt khác, cũng có em quá lo lắng, căng thẳng dẫn đến ảnh hưởng đến bài làm.

Kỳ thi vào lớp 10 tại TPHCM năm 2024, dự kiến diễn ra vào đầu tháng 6, được tổ chức với ba môn thi bắt buộc. Trong đó, Toán và Ngữ văn có thời gian làm bài 120 phút/môn, Ngoại ngữ là 90 phút. Riêng thí sinh dự thi vào lớp 10 các lớp chuyên, tích hợp sẽ dự thi thêm môn chuyên, tích hợp với thời gian là 150 phút.

Trước đó, kỳ thi lớp 10 công lập của TPHCM năm 2023 diễn ra hồi đầu tháng 6 với gần 96.000 thí sinh dự thi. Trong số này, khoảng 77.300 em trúng tuyển (80%). Tuy nhiên, năm nay gần 5.000 học sinh trúng tuyển không nhập học. Không chỉ ở các trường vùng ven mà ngay cả những trường top đầu cũng thiếu hàng chục chỉ tiêu. Lần đầu tiên, TPHCM tổ chức tuyển bổ sung nhưng vẫn trống gần 2.000 suất.