Có hay không việc ăn cắp bài thi và đoạt giải?

Theo nội dung lan truyền trên các trang mạng, một tài khoản Facebook có tên M.C (HS lớp 9 Trường THCS Lê Văn Tám, quận Bình Thạnh) cho hay em tham gia Genius Olympiad 2023.

Ngoài đề án âm nhạc, em còn có một đề án viết. Thế nhưng sau vòng một, thầy giáo nói em rớt đề án viết này. Tuy nhiên, tên trên số báo danh giống hệt như tên em và tên đề án cũng giống nên em kiểm tra lại.

“Thầy nói đó là của một bạn bên Vinschool do họ có cuộc thi viết về SG nên đề tài có thể trùng với mình, mình im lặng và tin đó là sự thật” – em này viết.

Mãi đến khi đi thi bên Mỹ, em này mới phát hiện ra poster thuyết trình của một anh khác giống như sao chép toàn bộ từ bài “đã trượt” của em. Người này tên N.Q.U, mang số báo danh của em trước đó là 2190, cũng là học sinh của thầy giáo tại trường Gia Định – người đã nói em trượt cuộc thi.

“Thầy có nói: ‘Bài trùng bài là chuyện bình thường’. Mình cũng đã cố để nghĩ thế ngay tại cuộc thi. Mẹ mình còn nói thêm: ‘Giờ con làm lớn chuyện này thì các bạn Việt Nam cũng dễ bị ảnh hưởng, danh dự của Việt Nam tại Mỹ cũng sẽ xấu đi’. Vậy nên mình cố gắng kiên nhẫn thêm cho chính mình. Nhưng giây phút anh U. lên nhận giải, cảm xúc của mình giống như vỡ tung. Nước mắt đến khóe nhưng không khóc được. Đau nhưng không nói được. Buồn nhưng không thở được thành lời” – M.C viết.

Theo M.C, gia đình em nói chuyện với người nhà của U. sau cuộc thi, chỉ mong có một lời xin lỗi nhưng mẹ của U. còn đe dọa sẽ kiện.

Lập vi bằng các bài viết trên Facebook để bảo vệ con

Chiều 7-7, phóng viên Báo Người Lao Động đã trao đổi với lãnh đạo Trường THPT Gia Định, phụ huynh em Q.U tại trường này.

Tại đây, phụ huynh em Q.U khẳng định những nội dung đang lan truyền trên mạng xã hội là hoàn toàn sai sự thật, chỉ đưa thông tin một chiều. Đó là những hành vi cố tình tấn công vào HS, ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe HS.

Phụ huynh này cũng khẳng định đã lập vi bằng tất cả những bài viết, tin nhắn, comment… liên quan để bảo vệ danh dự cho con và gia đình.

Theo phụ huynh này, cụ thể sự việc có thể tóm gọn như sau: Ngay sau khi có kết quả cuộc thi và trao giải, Q.U đã post hình lên Facebook cá nhân nhưng ngay sau đó phía gia đình M.C gây áp lực buộc em Q.U phải gỡ hình ảnh.

“Con gọi về cho gia đình vì con đang ở nước ngoài một mình không có người thân đi theo. Tôi chủ động nói con gỡ hình xuống vì lo sợ an toàn cho con. Tôi nói con về Việt Nam mẹ sẽ cho con đăng hình lên lại. Sau khi về Việt Nam, Q.U đăng hình lúc được trao giải và từ đó xuất hiện bài viết trên các trang mạng xã hội”- chị V, phụ huynh em Q.U, khẳng định.

Poster trong phần thi thuyết trình của em Q.U do phụ huynh cung cấp và khẳng định khác hoàn toàn so với bài làm của M.C

Phụ huynh V cũng cho biết 100% đề tài của Q.U làm. Gia đình hoàn toàn có bằng chứng đưa ra bởi Q.U là người thuyết trình. Khi làm bài thi , thí sinh sẽ tương tác trực tiếp với giám khảo, poster là của Q.U và phần thuyết trình hoàn toàn là của U.

“Khi gia đình M.C đăng hình của Q.U để vu khống con, tôi có nhắn mẹ M.C về nước nói chuyện chứ không đe dọa. Gia đình cũng yêu cầu nếu tố cáo con tôi ăn cắp bài thi hãy đưa ra bằng chứng như gia đình M.C không đưa được” – chị V. khẳng định.

Tại cuộc gặp, chị V. cũng đưa ra bài làm của M.C và của Q.U để so sánh hai bài có nội dung hoàn toàn khác nhau.

Ảnh hưởng hình ảnh nhà trường

Bà Nguyễn Ngọc Khánh Vân, Hiệu trưởng Trường THPT Gia Định, cho biết cả hai em HS đều tham dự cuộc thi Genius Olympiad bởi thầy N.M.T, giáo viên Trường THPT Gia Định.

Việc thầy T. đồng hành, hướng dẫn cùng hai HS này cũng mang yếu tố cá nhân; nhà trường chỉ báo cáo Sở GD-ĐT TP về việc xin phép đi nước ngoài của GV trong trường. Tuy nhiên, từ cuối tháng 6-2023, khi giữa phụ huynh của M.C. và Q.U. có những sự bất đồng quan điểm, nhà trường cũng đã đứng ra như một kênh để kết nối các phụ huynh và GV để “bốn mặt một lời”.

Dù vậy, phụ huynh của M.C hiện vẫn đang ở Mỹ sau cuộc thi, chưa sắp xếp đối thoại giữa các bên.

Ngay khi lùm xùm xảy ra, nhà trường đã yêu cầu thầy N.M.T tường trình sự việc.

Theo tường trình của thầy T, trong cuộc thi Genius Olympiad, học sinh M.C tham gia vòng loại ở hai hạng mục âm nhạc (Music) và viết sáng tạo (Creative Writing). Q.U. có tham gia ôn luyện hạng mục viết sáng tạo cùng M.C. và với sự đồng hành của thầy N.M.T., nhưng ban đầu không tham gia vòng loại.

Khi tra cứu kết quả vòng loại, thầy N.M.T. nhận thấy M.C. đậu vòng loại ở hạng mục âm nhạc, nhưng không thấy M.C. cũng đậu luôn hạng mục viết sáng tạo. Theo quy định của Genius Olympiad, thí sinh chỉ chọn một hạng mục ở vòng chung kết và M.C. chọn mục âm nhạc.

Sau đó, thầy T. mới phát hiện M.C. cũng đậu vòng loại hạng mục “viết sáng tạo”. Thầy T. đặt vấn đề với M.C. và ban tổ chức để được thay bài của M.C. bằng bài của Q.U., cũng viết về cùng chủ đề. Theo thầy T. thì M.C. đã đồng ý và ban tổ chức cũng chấp nhận.

Cả hai bài viết sáng tạo của các em đều có chung tựa đề “Saigon – Facing the loss of myself”, đề cập đến vấn đề TP HCM đang mất dần những mảng xanh đô thị. Vì cả M.C. và Q.U đều được đồng hành bởi thầy N.M.T., nên chủ đề và tựa đề bài viết được thầy gợi ý. Tuy nhiên, nội dung làm bài bên trong hoàn toàn khác nhau.

“Hình thức này như cùng tựa đề và một chủ đề bài thi viết IELTS, nhưng nội dung của phần làm bài của mỗi người là hoàn toàn khác nhau” – cô Khánh Vân cho biết.

Hiệu trưởng Trường THPT Gia Định cho biết thêm trong khi Facebook không chính thống, không khống chế những phát ngôn nên người ta sẵn sàng chia sẻ ý kiến, mục đích cá nhân vào những cộng đồng lớn, nhưng lại dùng danh tính cá nhân, tên tuổi nhà trường gây nên ảnh hưởng đến hình ảnh nhà trường.

“Các trường công lập hiện đang khó khăn, thiệt thòi ở chỗ không có hàng rào pháp lý để bảo vệ thương hiệu, chẳng hạn như có luật sư riêng như ở các trường tư thục, trường quốc tế” – cô Vân cho biết.