Cụ thể, Trấn Thành nói khi gặp gỡ các diễn viên trẻ: “Không hợp vai thì Trấn Thành diễn cũng chết chứ đừng nói gì đến các bạn. Ai trên đời này diễn cũng chết. Hollywood cũng vậy thôi! Không hợp vai diễn cũng dở luôn. Tôi nghĩ đó là một yếu tố cực kỳ quan trọng để quyết định bạn diễn giỏi hay diễn dở”.
Trong khi đó, Ngô Thanh Vân nêu ý kiến: “Phải xin cho mình đúng cái vai đó để mình diễn? Tôi nói thật, ở Việt Nam mình nhiều khi còn chưa có vai để được chọn lựa chứ đừng nói đến những bạn mới bắt đầu đi học. Làm gì có nhiều cơ hội để chọn lựa, làm gì có điều đó. Mình muốn là diễn viên thì bất cứ một vai diễn nào, mình cũng phải làm được”.
Sau khi các đoạn video ghi lại hai ý kiến trên xuất hiện trên mạng, chủ đề này đã lập tức thu hút sự chú ý của đông đảo netizen.
Không tự nhiên các phát biểu trên trở thành tâm điểm chú ý của công chúng. Trấn Thành và Ngô Thanh Vân là những nhà làm phim tiêu biểu của Việt Nam trong khoảng một thập kỷ qua. Một hiện đang sở hữu liên tiếp 2 tác phẩm điện ảnh lập kỷ lục phòng vé là Bố Già và Nhà Bà Nữ. Người còn lại gây dựng tên tuổi toàn cầu khi xuất hiện trong nhiều bom tấn Hollywood như Star Wars, The Old Guard…
Dù cả hai đều tìm được những thành công nhất định trên con đường làm nghề, netizen có thể dễ dàng nhận thấy sự khác biệt trong tư duy hoạt động nghệ thuật của họ. Về phía Trấn Thành, anh trao lời khuyên đúc kết từ chính kinh nghiệm bản thân khi khuyến khích diễn viên nên tìm kiếm những vai phù hợp để có thể tỏa sáng. Trong khi đó, Ngô Thanh Vân nhấn mạnh việc người mới vào nghề phải sẵn sàng đối đầu thử thách, chấp nhận những cơ hội đến với mình.
Trả lời chúng tôi về chủ đề này, diễn viên kiêm đạo diễn Kathy Uyên cho biết: “Để đóng một nhân vật cho mọi người có thể cảm nhận đầy đủ chân thật, thì mình phải có những yếu tố của nhân vật đó trong mình và bản thân cũng phải tin điều đó. Nếu nhân vật rất khác mình thì phải tìm cách để nghiên cứu, trải nghiệm và tập luyện tâm lý động cơ, để những suy nghĩ, cảm xúc, hành động, cử chỉ thói quen, mang đến rõ ràng nhân vật đó mình có thể diễn”.
Với tư cách người từng giữ vai trò huấn luyện viên diễn xuất, Kathy Uyên cho rằng nếu không đủ đam mê thì không nên nhận vai khác bản thân nhiều quá. “Những nhân vật càng khác tính cách mình thì càng cần phải tập luyện nhiều hơn. Có những diễn viên ở Mỹ sẽ chuẩn bị trong vòng 1 năm cho nhân vật. Nếu chúng ta không có sự đam mê để chuẩn bị thì không nên nhận vai khác mình. Vì khi không đủ tự tin hoặc không tin vào nhân vật đó thì sẽ không có ai tin mình. Các vai diễn khác nhau là những thử thách khác nhau, nó khiến ta muốn chinh phục, trau dồi kỹ thuật và khám phá”.
Tiêu chí chọn diễn viên của Kathy Uyên là người đó đầu tiên phải có ngoại hình hợp với nhân vật, giọng nói mạnh, tự tin, chuyên nghiệp, lịch sự, đúng giờ, sẵn sàng diễn lại với những sáng tạo khác nhau nếu đạo diễn yêu cầu. Cách tạo ấn tượng và bí quyết thành công là luôn phải có sự chuẩn bị tốt khi đi casting, ăn mặc trang phục giống với nhân vật, đến sớm hoặc đúng giờ, nghiêm túc, tập trung vào vai diễn, đối xử tử tế với mọi người xung quanh bao gồm cả nhân viên đoàn phim.
Các phát biểu của Trấn Thành và Ngô Thanh Vân được đưa ra trong sự kiện điện ảnh do Kathy Uyên tổ chức.
Một đạo diễn 8x chia sẻ với chúng tôi về chủ đề này: “Cả hai đều đúng, bởi vì cái họ nói là hai khía cạnh khác nhau trong nghề diễn. Lựa chọn vai phù hợp đó là yêu cầu diễn viên phải biết rõ bản thân, điểm mạnh, điểm yếu của chính mình. Còn yêu cầu diễn viên phải đóng được mọi vai thì là nói đến tinh thần xả thân, sự chuyên nghiệp, sự cam kết dành cho nghề diễn. Con người ta yêu nhất là chính mình, cho nên nếu diễn viên không yêu nhân vật thì không thể hóa thân thành nhân vật. Nếu không sẵn sàng được một tâm thế như vậy thì cái duy nhất các bạn có thể làm được chỉ là những sự mô phỏng”.
Anh nói thêm: “Một vai diễn hay chỉ có thể có trong một kịch bản chất lượng. Vậy nên diễn viên phải bồi đắp trí tuệ xã hội để hiểu đời hiểu người, bồi đắp tri thức văn hóa nghệ thuật để tạo ra cho mình giác quan thẩm mỹ, ngõ hầu tạo khả năng đánh giá giá trị nội dung của kịch bản được đặt vào tay mình”.
Về bản chất, diễn xuất là quá trình một diễn viên tái hiện một con người khác trên màn ảnh, sân khấu. Vì vậy, việc tìm những nhân vật có ngoại hình, tính cách giống bản thân ngoài đời sẽ giúp dễ dàng nhập vai hơn. Các diễn viên trẻ phải tự nhận thức được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để tìm kiếm, đưa ra những lựa chọn phù hợp để thúc đẩy sự nghiệp của chính mình.
Ngược lại, việc đóng được nhiều loại nhân vật sẽ cho thấy tài năng, sự chuyên nghiệp và xả thân với nghề của người đó. Trong làng điện ảnh thế giới, nhiều ngôi sao từng được giao những vai không hề phù hợp với ngoại hình, tính cách của mình. Tuy nhiên, họ sẵn sàng theo những chế độ ăn uống, tập luyện hà khắc để đem đến những màn hóa thân ấn tượng. Đó là chưa kể đến những người theo trường phái method acting (diễn xuất nhập tâm), sẵn sàng đặt mình vào những hoàn cảnh sống éo le, căng thẳng tâm lý để hiểu hơn nhân vật.
Nữ diễn viên 9x Nguyễn Ánh Tuyết – được biết đến với vai Diệp trong Hương Vị Tình Thân – cho biết: “Tôi nghĩ câu chuyện này không có đúng sai vì còn phụ thuộc vào của từng diễn viên. Khi vào nghề, mỗi người có tham vọng và mục tiêu riêng. Vòng đời của diễn viên có thể chia thành nhiều giai đoạn. Ban đầu, khi chưa có nhiều kinh nghiệm và kỹ năng, chúng ta sẽ chọn những vai diễn gần với cá tính của mình. Sau này, khi đã có kinh nghiệm hơn, ta có thể tìm những vai khác hơn. Vì vậy, tôi nghĩ ý kiến của cả Trấn Thành và Ngô Thanh Vân sẽ phù hợp với từng người, từng thời điểm”.
Nhiều diễn viên quốc tế có những màn biến đổi hình thể ấn tượng khi đóng phim.
Biết chọn kịch bản là mở được nửa cánh cửa thành công nhưng đừng “há miệng chờ sung”
Một vai diễn thế nào là “phù hợp”? Để đánh giá điều này cơ bản cũng rất khó. Có những diễn viên sở hữu ngoại hình, tính cách đủ để đóng nhân vật đó. Tuy nhiên, việc họ thể hiện như thế nào, đem đến điều gì cho dự án mới là điều quan trọng.
Vốn dĩ, việc xem xét chọn diễn viên là việc của đạo diễn và đội ngũ casting. Một vai diễn “phù hợp” có thể hiểu là giúp người đóng thể hiện hết khả năng của mình, tỏa sáng trên màn ảnh và để lại dấu ấn trong lòng khán giả. Từ đó, bộ phim trở thành bước đệm giúp họ kiếm thêm nhiều dự án tốt, tạo chỗ đứng vững chắc trong nghề. Như vậy sự phù hợp không hề có nghĩa là chỉ có một mẫu nhân vật duy nhất.
Trong thực tế, cơ hội cho các diễn viên, đặc biệt là những người mới vào nghề tại Việt Nam, chưa thực sự nhiều. Việc khuyên một người tìm những vai diễn phù hợp để làm bàn đạp thăng tiến là hợp lý. Vì đơn giản, chỉ cần một vài dự án không thành công, một diễn viên có thể dễ dàng bị quên lãng.
Tuy nhiên, việc đa dạng khả năng diễn xuất cũng giúp diễn viên có chỗ đứng vững chắc trong nghề. Một vai hay chỉ có thể có trong một kịch bản chất lượng. Vậy nên diễn viên phải bồi đắp trí tuệ xã hội để hiểu đời hiểu người, bồi đắp tri thức văn hóa nghệ thuật để tạo ra cho mình giác quan thẩm mỹ, từ đó hình thành khả năng tự đánh giá giá trị nội dung của kịch bản được đặt vào tay mình.
Khả năng diễn xuất đa dạng cũng giúp diễn viên tránh việc bị typecasting – thuật ngữ chỉ việc một người bị gắn liền với một mô-típ nhân vật, hiếm có cơ hội được mời đóng những kiểu vai khác. Điều này không chỉ là vấn đề của các diễn viên trẻ mà còn ảnh hưởng tới nhiều ngôi sao hàng đầu thế giới. Tại Hollywood, rất nhiều tài tử, minh tinh cũng rơi vào trường hợp bị typecasting. Khán giả có thể thấy những diễn viên như Jason Statham, The Rock đóng đi đóng lại những nhân vật vật na ná nhau từ điệu bộ cho đến tính cách. Nhiều người trong số đó chọn cách chấp nhận, coi điều đó như một cái duyên khi đến với nghề. Trong khi đó, nhiều diễn viên cũng rất nỗ lực để đập tan những suy nghĩ mang tính áp đặt về khả năng của họ.
Có thể thấy, Trấn Thành và Ngô Thanh Vân đều có ý của riêng mình khi đưa ra hai ý kiến nghe có vẻ trái ngược nhau. Về bản chất, đó đều là những lời khuyên hữu ích đến từ những nhân vật thành công, tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trong nghề. Mỗi ý kiến sẽ phù hợp với từng người nhất định, trong các giai đoạn nhất định.
Trấn Thành nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chọn lựa dự án, vai diễn phù hợp để thành công. Trong khi đó, Ngô Thanh Vân đập tan những suy nghĩ “há miệng chờ sung”, những ảo vọng quá xa với của các bạn diễn viên khi mới vào nghề.
Nhiều diễn viên đều bước vào nghề bởi sự hấp dẫn của những thứ lấp lánh bề ngoài mà công việc này có thể mang tới. Nếu biết chọn kịch bản và ekip tốt, cánh cửa thành công có thể xem như đã hé ra một nửa rồi. Nửa còn lại phụ thuộc vào may mắn và cái duyên với nghề. Đối với các diễn viên, điều cần làm là luôn chủ động trau dồi kỹ năng để sẵn sàng khi những dự án phù hợp đến với mình.
