Trong những gia đình đông con, cha mẹ thường có thắc mắc: Rõ ràng là cùng một “nhà sản xuất”, cùng một “nguyên liệu” hoàn toàn giống nhau, nhưng tại sao những đứa trẻ được nuôi dạy chung một nhà thường không giống nhau?
Trên thực tế, hoàn cảnh cá nhân khác nhau tạo nên đặc điểm tính cách riêng biệt, và cũng dẫn đến những số phận khác nhau khi trẻ lớn lên.
Vậy trong một gia đình đông con, đứa trẻ nào có kỳ vọng nhất? Câu trả lời dựa trên cơ sở khoa học.
Nhà lãnh đạo tự nhiên: Con cả
Nhà tâm lý học nổi tiếng Rudolf Drex từng đề cập đến một khái niệm gọi là “chòm sao gia đình” trong cuốn sách của mình. Có nghĩa là mối quan hệ gia đình giống như một chòm sao, và vị trí của mỗi thành viên trong gia đình trong “chòm sao” sẽ tác động sâu sắc đến tính cách và hành vi của anh ta.
Ban đầu, “chòm sao gia đình” này bao gồm cha và mẹ, khi con cái được sinh ra, sự cân bằng trong chòm sao sẽ tiếp tục bị phá vỡ, khiến các mối quan hệ phải điều chỉnh lại nhiều lần. Con cả là con đầu trong gia đình, đương nhiên được cha mẹ quan tâm nhiều nhất, đồng thời cũng mang nhiều kỳ vọng nhất.
Là anh chị cả, chúng được giao trọng trách chăm sóc em, vì thế trẻ thường sẽ có những yêu cầu khắt khe hơn với bản thân, cố gắng hết sức trong từng lời nói và việc làm. Không chỉ để giữ “uy tín” của mình trong lòng các em, mà còn để đáp ứng kỳ vọng của cha mẹ.
Do đó, đứa con đầu có xu hướng phát triển những đặc điểm sau một cách vô thức: Có trách nhiệm, ổn định, cạnh tranh, độc lập, muốn kiểm soát mọi thứ… Chúng ta thường nói “chị như mẹ, anh như cha”, điều này hoàn toàn trùng khớp với nghiên cứu của tâm lý học.
Khi con cả trở thành người lớn, hầu hết họ sẽ đóng vai một người “tham công tiếc việc” trong công việc. Và vì họ quá khắt khe nên có thể nảy sinh một số vấn đề giữa các cá nhân.
Kẻ dễ bị bỏ qua: Con thứ
Trong bộ phim Hàn Quốc “Reply 1988”, Duk Sun là con thứ hai trong gia đình. Người chị là một “nữ học bá”, còn người em xinh xắn dễ thương nhưng dường như không có đặc điểm gì nổi bật, thường xuyên bị cha mẹ vô tình hay cố ý phớt lờ.
Kể từ khi còn là một đứa trẻ, Duk Sun thậm chí còn không được tổ chức sinh nhật riêng. Không ít lần cô giận dỗi, khóc nức nở vì bị đối xử bất công.
Nhân vật Duk Sun trong phim Reply 1988.
Ngoài đời, rất nhiều người con thứ cũng gặp phải tình trạng giống Duk Sun, phải chủ động tìm lại vị trí của mình trong chòm sao gia đình. Chúng sẽ dần khám phá ra rằng chỉ khi trở thành một đứa trẻ ngoan, biết điều và biết quan tâm, chúng mới có thể giành được tình yêu và sự chấp thuận của cha mẹ.
Do đó, trong quá trình trưởng thành, những đứa trẻ này có xu hướng trở nên dễ gần và nhạy cảm hơn, có thể nhận thức sâu sắc về trạng thái cảm xúc của người khác và có thể có cả hai mặt trong các mối quan hệ giữa các cá nhân.
Nhưng với tư cách là cha mẹ, điều bạn cần lưu ý là đằng sau đứa con thứ hai ngoan ngoãn, hiểu chuyện là một trái tim lâu nay bị lãng quên tình cảm. Chúng cũng cần sự quan tâm, yêu thương của chúng ta.
Được nhiều người yêu thích: Con út
Là con út trong gia đình nên từ khi sinh ra đứa trẻ này đã được “vạn người mê”, đi đâu cũng được gia đình lo lắng quan tâm. Một mặt, khi đứa con thứ ba chào đời, đứa con cả và đứa thứ hai đã bước qua độ tuổi cần được chăm sóc, đứa thứ ba yếu ớt đương nhiên được cha mẹ ưu tiên nhiều hơn. Mặt khác, vì có anh chị ở trên nên người con thứ ba thường lớn lên trong tình trạng được bảo bọc, sống vô tư lự.
Trưởng thành trong một gia đình như vậy, đứa trẻ sẽ dễ nảy sinh tính cách nhút nhát, thu mình, trở thành “kẻ yếu đuối” được nhiều người yêu mến. Và việc được nuông chiều cũng khiến trẻ dễ mắc các vấn đề: Tính cách nổi loạn, tự cho mình là trung tâm, thiếu tinh thần trách nhiệm, kém độc lập.
Nhưng cũng có một số biết cách để chứng tỏ giá trị của mình và đạt được những thành tích cao.
Kết luận:
Vì đã đảm nhiệm vị trí lãnh đạo từ nhỏ nên con cả thường có thể dễ đạt được thành công và có số mệnh tốt hơn.
Nhưng điều thực sự ảnh hưởng đến thành tích và số phận của một đứa trẻ không chỉ là thứ tự sinh, mà còn là phương pháp giáo dục của cha mẹ, môi trường lớn lên và nhiều yếu tố khác.
Là cha mẹ, điều quan trọng nhất là áp dụng các phương pháp nuôi dạy khác nhau đối với những đứa trẻ khác nhau, để mỗi đứa trẻ đều cảm nhận được sự quan tâm yêu thương và có dũng khí theo đuổi ước mơ của mình.
